صنایع دستی اردبیل

صنایع دستی اردبیل، هنری از مردمان سرزمین سرسبز با چشمه‌های بهشتی است. این شهر زیبا به دلیل جاذبه‌های طبیعی و چشمه‌های آب گرم درمانی، مسافران و گردشگران زیادی را به سمت و سوی خود جذب می‌دهد. مردمان این دیار زیبا بسیار هنرمند بوده و از مواد و وسایل بومی استفاده کرده و هنری تماشایی را خلق می‌کنند که می‌تواند به عنوان یادگاری از سفر شما به این شهر زیبا برایتان باقی بماند.

این سرزمین با طراوت به علت آب و هوای متعادل و عالی که در تابستان دارد از میهمانان خیلی زیادی استقبال می‌کند. صنایع دستی این شهر بی نظیر، خیلی متنوع و زیاد بوده و ما می‌خواهیم در مجله گردشگری لیدوماتریپ شما را با هنر زیبای مردمان آن آشنا کنیم تا در سفر خود یادگاری خوبی برای خود تهیه فرمایید.

معروف ترین صنایع دستی اردبیل

شاید با شنیدن نام اردبیل اولین چیزی که به ذهنتان برسد، عسل سبلان، سرشیر و کره محلی خوشمزه آن باشد؛ اما این‌ها فقط بخش کوچکی از خوراکی‌های متنوع و صنایع دستی اردبیل به شمار می‌آیند.  صنایع دستی اردبیل که به عنوان سوغات هم از آن‌ها خیلی استفاده می‌شود، بسیار جذاب و دوست داشتنی بوده و هنر دست روستایی‌ها و عشایر این منطقه می‌باشد. روستاییان فعال و هنرمند این ناحیه با تولید و عرضه اتواع صنایع دستی، چرخ زندگی خود را می‌چرخانند.

جالب است بدانید که صنایع دستی اردبیل به کشورهای دیگر هم صادر می‌شود و طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است. در ادامه مقاله به معرفی کامل صنایع دستی اردبیل می‌پردازیم.

گلیم بافی؛ هنری هزار رنگ از صنایع دستی اردبیل

یکی از مهم‌ترین صنایع دستی اردبیل، انواع گلیم این منطقه است. این صنایع دستی اردبیل با رنگ‌های شاد و زیبا بافته می‌شوند و بیشتر طرح‌های آن حاصل هنر زنان این منطقه می‌باشد. در بافت گلیم بیشتر از طرح سماور، سینی، خرچنگ، گردونه مهر و اژدها به کار گرفته می‌شود که قطب تولید آن هم اغلب شهرهای عنبران، مغان و روستاهای اطراف آن هستند. مواد اولیه صنایع دستی اردبیل، از نخ پنبه‌ای تابدار و ابریشم تهیه می‌گردد.

جاجیم بافی؛ از زیباترین صنایع دستی اردبیل

جاجیم یکی دیگر از صنایع دستی اردبیل است که بیشتر در روستاهای خلخال به این کار هنری پرداخته می‌شود. جاجیم در رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی تولید می‌شود که بیشتر طرح‌های آن گوشواره، گل، نگین و انگشتر بادامی هستند. هنرمندان جاجیم باف بیشتر از آن برای تهیه سجاده، روتختی، پادری، رویه کرسی، پشتی، مبل و کیف استفاده می‌کنند که این وسایل هم بسیار زیبا و جذاب می‌شوند. جاجیم معمولاً در اندازه ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی متر مربع بافته می‌شود که طرح و نقش و رنگ‌های متنوعی در بازارهای اردبیل با صفا می‌توان از آن یافت.

نمکدان بافی؛ از تولیدات عشایر

یکی دیگر از صنایع دستی اردبیل نمکدان نام دارد که ایلات و عشایر از آن برای نگهداری و حمل و نقل نمک درشت یا سابیده استفاده می‌کنند. نمکدان با چند تکنیک مختلف قابل ساخت است که پشت نمکدان با طرح ساده گلیم بافته شده و روی نمکدان هم به روش ورنی بافی یا قالی بافی انجام می‌گیرد. بعد از اینکه نمکدان بافته شد، متقالی را به عنوان آستر در داخل آن در نظر می‌گیرند. فرم نمکدان هم به شکل بطری است و طرفداران خاص خود را دارد.

اجاق قراقی؛ هنری ارزشمند در اردبیل

اجاق قراقی یک نوع محافظ برای اجاق است که از این پارچه برای مراقبت از فرش یا زیرانداز در برابر آتش استفاده می‌شود. این پارچه دستبافت که جنس آن هم تمام پشم می‌باشد، در بین عشایر این منطقه خیلی رواج دارد. این پارچه هنری که تقریباً مانند جاجیم می‌باشد، از نقش‌های هندسی و تجربی در آن استفاده می‌شود.

پلاس بافی؛ هنر دست عشایر

پلاس یکی دیگر از صنایع دستی اردبیل می‌باشد و نوعی زیرانداز شبیه گلیم است که بافت درشت‌تری در مقایسه با آن دارد. این پلاس‌ها جنسی از پشم دارند و رطوبت زمین را به خود جذب نمی‌کنند و به همین خاطر خیلی مورد توجه عشایر عزیز برای پوشاندن کف چادرهایشان خواهد بود. برای پلاس بافی از نخ پنبه‌ای و پشم استفاده می‌شود که قیمت آن هم نسبتاً ارزان است که در بازارهای اردبیل به راحتی یافت می‌شود.

چنته بافی یا آینه دان

چنته بافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی اردبیل است که رفته رفته به فراموشی سپرده می‌شود. در این هنر زیبا از شیوه‌های بافت گلیم، جاجیم، پلاس و حتی خورجین استفاده شده و پارچه را می‌بافند. در بافت آن وقتی پشت بافت داخل کیف بیوفتد، کیف را تا زده و از سه جهت آن را می‌دوزند. از این صنایع دستی اردبیل برای نگهداری وسایلی مانند آینه، قرآن، نخ، سوزن و غیره استفاده می‌شود و معمولاً از مهره تزئینی، قیطان رنگی هم برای آراسته کردن آن استفاده می‌کنند.

تراش شیشه؛ نقوشی زیبا روی شیشه

یکی از زیباترین صنایع دستی اردبیل ایجاد نقوش مختلف سنتی بر روی شیشه با وسایل تراش می‌باشد که از سنگ‌های مخصوص که درجه سختی آن هم بیشتر از سختی شیشه باشد، استفاده می‌شود. انواع نقوش بزرگ و کوچک عمیق و سطحی با طرح‌های گوناگون در روی سطح شیشه ایجاد شده که پس از اتمام کار صیغل داده می‌شوند و به دست مردمان هنر دوست می‌رسند.

بافتی‌های زیبای شهر اردبیل

شهر اردبیل به خاطر اینکه در زمستان هوایش بسیار سرد می‌باشد، از لباس‌های بافتنی و گرم که با کاموا تهیه می‌شود، خیلی استفاده می‌کنند. بعضی از زنان این شهر اوغات فراقتشان را با بافتن جوراب، شال گردن، بلوز، شلوار و وسایل تزئینی می‌گذرانند. این هنر زیبا و بسیار کاربردی، روش‌های مختلفی دارد که برگرفته از هنر و خلاقیت بانوان آن می‌باشد.

مسندها؛ نوعی گلیم زیبا

مسندها نوعی گلیم هستند که از گلیم کوچکترند و روی دار بافته می‌شوند که بیشتر در شهر خلخال و نمین اردبیل رایج است. این اهالی دو شهر، طرح‌های خیالی و زیبایی چون قره‌باغی، نقشه گلدانی، قاباق و گانگال را با رنگ‌های گیاهی بر تن مسندها نقش می‌زنند و صنایع دستی اردبیل را زنده نگه می‌دارند.

خورجین بافی؛ بافت کیسه‌های بزرگ با الیاف طبیعی

خورجین نوعی کیسه‌ی بزرگی است که دو طرفه بافته شده و برای قرار دادن در پشت چهار پایان، موتورسیکلت و دوچرخه از آن استفاده می‌شود. این هنر زیبا در بین عشایر اردبیل به خصوص عشار شاهسون رواج دارد و برای تهیه آن از جاجیم یا پلاس استفاده می‌کنند. مواد اولیه آن بومی و بسیار باکیفیت است و از نخ پنبه‌ای، موی بز و پشم‌های رنگی در بافت آن استفاده می‌شود.

سفالگری؛ از لطیف‌ترین صنایع دستی اردبیل

یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی که مردمان اردبیل تولید می‌کنند، سفالگری می‌باشد که به دوره‌ی اشکانیان و حتی قبل از آن برمی‌گردد. در سفالگری اردبیل که یکی از صنایع دستی این دیار به حساب می‌آید، از خاک رس که میزان خالصی کم و چسبندگی زیادی دارد گل تهیه می‌کنند. سپس با دستان هنرمند مردمان عزیز شکل داده می‌شود و به یک نوع صنایع دستی اردبیل با رنگ نخودی تا قرمز تغیر می‌کند. این محصول پس از پخته شدن کاربردهای فراوانی دارد و بدون لعاب می‌باشد.

سراجی؛ تهیه زین اسب چرمی

به هنر ساخت زین اسب با چرم سراجی گفته می‌شود. این محصول زیبا که با چرم دباغی و با دست تهیه شده حتی در کشور آذربایجان هم طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است. هنرمندان شهر اردبیل در آفریدن این محصول زیبا خیلی توانایی دارند.

ملیله کاری؛ هنر ساخت ظروف از سنگ‌های قیمتی

به هنر ساخت زیورآلات، ظرف‌ها و اشیاء تزئینی که از طلا، نقره یا مس تهیه می‌گردد، ملیله کاری گفته می‌شود. این هنر زیبا قدمتی خیلی طولانی و نزدیک به سه هزار ساله دارد و یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی اردبیل به شمار می‌آید.

خراطی؛ نقوشی برجسته روی چوب

خراطی به یکی از صنایع دستی اردبیل گفته می‌شود که با دستگاه تراش افقی نسبت به تراش چوب اقدام می‌کنند. مواد اولیه این هنر عالی از انواع چوب سپیدار، گردو، زبان گنجشک، توسکا و نارون است و هرچه چوب سفت‌تر و محکم‌تر باشد، به کارهای ظریف‌تری می‌توان پرداخت. اگر به وسایل دست ساز با چوب علاقه دارید حتماً از بازارهای این شهر دیدن فرمایید. شهر سرعین یکی از طرفداران اصلی خراطی می‌باشد که می‌توانید با اجاره ویلا و سوئیت در سرعین از این شهر فوق العاده هم دیدن کنید.

معرق و منبت چوب

معرق یکی از صنایع دستی این شهر می‌باشد که مواد اولیه آن چوب درختان، استخوان شتر، صدف، مس، برنج، نقره، طلا، خاتم و عاج است. برای خلق این محصولات هنری از چوب‌های مورد نظر انتخاب کرده و به شکل و اندازه دلخواه بریده و در جای خود قرار می‌دهند. برای ساخت میز، تابلو، قاب آینه، صفحه شطرنج و غیره از هنر معرق کاری چوب استفاده می‌شود.

منبت کاری هنری است که در آن حکاکی و کنده کاری روی چوب بر اساس طرح و نقوش زیبا انجام می‌گیرد که نقوش آن هم بیشتر گیاهی می‌باشد. مواد اولیه این هنر بیشتر از چوب درختان است و هرچه جنس چوب محکم و فشرده‌تر باشد، منبت هم زیبا و بادوام‌تر خواهد بود.

صنایع دستی اردبیل را از کجا بخریم؟

اردبیل بازارهای خیلی زیادی برای گردش و خرید در خود جای داده است. معمولاً خرید یکی از قسمت‌های خوب و جذاب سفر می‌باشد که مسافران را به خود جذب می‌کند. صنایع دستی اردبیل هم در بیشتر بازارهای آن پیدا می‌شود ولی بیشتر در بازارهای قدیمی و سنتی این شهر این سوغاتی‌های زیبا را می‌توانید تهیه کنید.

بازار بزرگ اردبیل؛ هنر دوران صفوی

یکی از مجموعه‌های تاریخی و دیدنی اردبیل بازار بزرگ آن می‌باشد که سرپوشیده است و معماری سنتی و اصیل دارد. این بازار در مرکز شهر قرار گرفته و دسترسی به آن هم خیلی آسان می‌باشد و قدمتی خیلی طولانی هم دارد. این بازار بسیار مورد استقبال گردشگران و مسافران اردبیل می‌گیرد و شما می‌توانید اقلام مختلفی که به آن نیاز دارید را در این بازار بیایبد. وقتی در این بازار شروع به قدم زدن می‌کنید، حال و هوای تاریخی آن برای همیشه در ذهنتان باقی خواهد ماند.

بازار شاه اسماعیل خطائی؛ پاساژ تاریخی

این پاساژ که یکی از مراکز خرید صنایع دستی اردبیل است، در آن هنوز هم رگه‌هایی از تاریخ قابل لمس می‌باشد. این بازار رو به روی مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی بوده و تنوع محصولات آن خیلی هم زیاد است. این بازار به علت اینکه کنار جاذبه گردشگری اردبیل می‌باشد، خیلی مورد استقبال مسافران قرار می‌گیرد.

بازار مرزی بیله سوار؛ خرید از نقطه صفر مرزی

این بازار بزرگ که در نواحی مرزی قرار دارد، محصولات باکیفیت و ارزان قیمتی ارائه می‌دهد. در این بازار تنوع محصولات خیلی زیاد بوده و حدود ۳۰۰ غرفه مشغول فروش اجناس مختلف هستند.

صنایع دستی اردبیل؛ یادگاری از این شهر بهشتی

اردیبل یکی از شهرهای کهن و باستانی ایران است و سبب جاذبه‌های طبیعی و تاریخی مسافران و گردشگران زیادی را جذب می‌کند. صنایع دستی زیادی هم ازجمله : گلیم بافی، جاجیم بافی، نمکدان بافی، تراش شیشه، اجاق قراقی، پلاس بافی، سفال گری، سراجی، خراطی، بافتنی، منبت و معرق چوب، مسندها، خورجین بافی، ملیله کاری و چنته بافی که به اختصار به توضیح هر کدام پرداختیم. این شهر سوغاتی‌های زیادی دارد که می‌توانید با تهیه آن‌ها لحظات عالی که در این شهر سپری کرده‌اید را به یادگار داشته باشید.

غذاهای محلی زیادی هم این شهر زیبا و سرسبز دارد که بدون چشیدن آن‌ها ترک این شهر لطف و صفایی نخواهد داشت. اگر می‌خواهید لحظات خوب و عالی را در این شهر زیبا سپری کنید، با اجاره ویلا و سوئیت در اردبیل به راحتی اقامتی عالی را در این شهر داشته باشید.