خار مریم، گیاهی با خواص دارویی فراوان

خار مریم، گیاهی با خواص دارویی فراوان

خار مریم  که با  نام لاتین Silybmommarianum شناخته می شود گیاهی با گل های متمایل به بنفش است و در ایران ، انگلیس، آمریکای شمالی، نیوزیلند و استرالیا به وفور یافت می شود.

به احتمال زیاد پیش تر از این، گیاه  خار مریم را دیده اید اما شاید از اسم آن مطلع نبودید. این گیاه خار مانند است و به عنوان یکی از گیاهان دارویی شناخته می شود.

نام گذاری این گونه ی گیاهی به افسانه ای لاتینی  برمی گردد. این افسانه می گوید لکه های سفیدی که روی برگ های این خار وجود دارد در واقع لکه های شیر حضرت مریم است که در حالیکه فرزندش در آغوشش بود به سمت مصر فرار می کرد.

خار شیر یک گیاه داروی بسیار قدیمی است که حتی در برخی از کتابهای دوران قرون وسطایی هم به آن اشاره شده است. یکی از این کتاب ها، کتاب گیاهان دارویی «ماتتیولوس» است که در سال ۱۶۲۶ میلادی به نگارش درآمده است. نویسنده در این کتاب خار شیر را برای درمان بخیه ای که همراه با زردی است توصیه می کند.

همچنینی یکی دیگر از پزشکان به نام «لونیسروس» در کتاب خود که در سال ۱۶۷۶ تالیف شده ، نوشته است که خار مریم برای درمان کبد ملتهب مفید است.

خار مریم گیاهی یکساله یا دو ساله است که هنگام رشد، گاهی ارتفاع آن به یک و نیم متر هم می رسد. منشا این گیاه به نواحی مدیترانه ای می رسد. خارمریم بسیار آفتاب دوست است و در مراتع، لبه ی جاده ها و کنار صخره های سنگی خشک به راحتی رشد می کند.

در زیر تصاویری از گیاه خار مریم را می بینید.

خار مریم و اثرات مثبت ان روی کبد، تناسب اندام و پوست

از خار مریم به عنوان درمان دیابت در کنار درمان های استاندارد دیگر استفاده می شود. همانطور که قبل تر هم اشاره شد از این گیاه به عنوان درمان التهاب کبدی نیز استفاده شده اما اثرات درمانی آن به طور کامل به اثبات نرسیده است.

یکی از تحقیقاتی که در اروپا برای بررسی اثرات خار مریم بر سیروز کبدی انجام گرفته شده، بهبود عملکرد کبد را نشان داد. این تحقیق ۵ سال به طول انجامید و در آن مشاهده شد که میزان مرگ و میر در اثر بیماری های کبدی کاهش پیدا کرده است. اما کماکان، خواص درمانی آن به طور کامل به اثبات نرسیده  و هنوز تحقیقات بیشتری نیاز است تا محققان با اطمینان بگویند که خار مریم برای کبد مفید می باشد.

این گیاه در برخی از کشورها مانند آمریکا، به عنوان یک رژیم غذایی دسترس است و به صورت دانه و مکمل مصرف می شود. در گیاه خار مریم ماده ای به نام سیلیمارین وجود دارد که برای کاهش وزن و لاغری مفید است. به این دلیل گفته می شود که استفاده روزانه از دمنوش خار مریم به روند چربی سوزی تسریع می بخشد.

خار مریم آنتی اکسیدان بالایی دارد. آنتی اکسیدان ماده ای است که برای پوست بسیار مفید است و از پیری زودرس پوست جلوگیری می کند. به دلیل میزان آنتی اکسیدان بالای این گیاه، از آن برای درمان های پوستی و جوش صورت استفاده می شود.

تاریخچه استفاده از خار خار

قدیمی ترین مورد استفاده از خار مریم دیسکوریدها بودند که از این گیاه برای درمان گزش مار استفاده می کردند. همچنین گزارش شده است که مخلوط آب گیاه خار خار و عسل را جهت دفع صفرا استفاده می کرده اند. در قرون وسطی خار مریم به عنوان دارویی جهت دفع سموم کبد مورد استفاده قرار می گرفت و بعدها یک گیاه شناس بریتانیایی از آن به عنوان درمان نارسایی کبدی استفاده می کرد.

سالها بعد دو پزشک به نام های لوید و فلتر عنوان کردند که  خار مریم برای درمان احتقان کبد، کلیه و طحال مفید است.

بومیان آمریکای از این گیاه برای درمان بیماری های پوستی و جوش استفاده می کردند.

پزشکان هومیوپاتی از دانه های این گیاه برای درمان بیماری هایی مانند یرقان، سنگ صفرا، خونریزی، برونشیت و التهاب کبد استفاده می کردند.

هیئتی از پزشکان آلمانی نیز این گیاه را برای کسانی که از سوهاضمه شکایت دارند و یا بیماری های مربوط به کبد دارند، به عنوان یک  روش درمان حمایتی توصیه می کنند.

در حال حاضر این گیاه به عنوان یکی از داروهای گیاهی پرفروش در آمریکا شناخته می شود. این روزها بیماران از خار مریم برای درمان یماری های متنوعی استفاده می کنند اما بیشترین مورد مصرف آن مربوط به بیماری های مربوط به معده و روده، سیروز و هپاتیت می باشد.

آیا خار شیر دارای عوارض جانبی خاصی است؟

خار شیر و یا خار مریم نیز مانند هر گیاه دیگری اگر به دفعات زیاد مصرف شود، عوارض جانبی مختلفی بر جای می گذارد.

گروه های خاصی از افراد هستند که باید از مصرف خار شیر اجتتاب کنند. زنان شیرده ، باردار و کودکان زیر ۱۲ سال از جمله این افراد هستند. همچنین خار شیر اثراتی شبیه به استروژن در بدن دارد و زنانی که دارای توده هایی در رحم و تخمدان هستند باید از مصرف خارشیر اجتناب کنند.

بدن برخی افراد پس از مصرف خار شیر، واکنش های شدید آلرژیک نشان می دهد. اگر برای اولین بار است این گیاه را مصرف می کنید، از حجم بسیار کم شروع کنید تا درصورت بروز واکنش های آلرژیک مصرف آن را قطع نمایید .

همچنین این گیاه ممکن است باعث نفخ معده، اسهال و یا بروز حالت تهوع شود.

دوز مناسب مصرف خار مریم چقدر است؟

طبق تحقیقاتی که انجام گرفته، میزان قابل تحمل برای مصرف خار مریم ۱۴۰ تا ۴۲۰ میلی گرم در روز است. این مقدار نباید به صورت یکجا مصرف شود. بهتر است در دو یا سه نوبت از آن استفاده کنید.