شهر باستانی حریره کجاست؟

اگر تصمیم داشتید به جزیره زیبای کیش سفر کنید، فرصت بازدید از شهر حریره را از دست ندهید. این شهر تاریخی در شمال جزیره قرار دارد و قدمت آن به ۸۰۰ سال پیش برمی‌گردد. حریره در قرن چهار هجری قمری و بعد از رونق افتادن بندر تجاری سیراف ساخته شده و در گذشته از شکوفایی زیادی برخودار بوده است. گشت و گذاری مختصر در تاریخ جزیره و آشنایی با برخی از جاذبه های دیدنی آن مانند شهر حریره کیش ممکن است شما را حتی تا دوران هخامنشیان نیز پیش خواهد برد.

شهر تاریخی حریره در میان دست نوشته های تاریخی سیاحان، شهری زیبا، ثروتمند و سرسبز عنوان شده که حتی سعدی بزرگ نیز چند باری به آن سفر کرده است. اگر قصد سفر به این خطه را دارید با مجله گردشگری لیدوماتریپ همراه باشید. بهتر است هوشمندانه سفر کنید و قبل از آغاز سفر یک برنامه ریزی درست و حسابی برای بازدید از جاهای دیدنی کیش داشته باشید تا در مدت اقامت تان بتوانید از وقت خود نهایت استفاده را برده و بهره بیشتری از زیبایی های جزیره کسب کنید.

معرفی شهر باستانی حریره

شهر تاریخی حریره در استان هرمزگان واقع است و یکی از دیدنی های کیش به شمار می‌رود. این شهر در شمال این جزیره زیبا و در کنار مجموعه ورزشی المپیک قرار دارد. قدمت این شهر به قرن چهارم هجری قمری می‌رسد که تا قرن دهم از رونق و آبادانی برخوردار بود و بعد از این تاریخ متروک شد. شهر باستانی حریره یادگاری از اوج و شکوفایی اقتصادی و تجاری جزیره کیش محسوب می‌شود.

تاریخچه حریره

بنابر گفته باستان شناسان ما با یک شهر باستانی با قدمتی هشتصد ساله روبرو هستیم که متعلق به قرون پنج تا ده هجری قمری است و متاسفانه بیشتر بخش های آن تخریب شده است. اگر نگاهی به عکس شهر حریره کیش بیندازید، بقایای شهر به خوبی وسعت، امکانات و نظم شهری مشهود در معماری اش را به رخ می کشد. بنابر گفته باستان شناسان، شهر در زمان حکومت قیسی ها بر جزیره و در دوره ساسانیان ساخته شده و به سبب سبز و لطیف بودنش به مانند حریر، حریره نامیده شده است.

این شهر در دوره ایلخانیان نیز مورد توجه بسیاری بود و مورد بازسازی قرار گرفت. رونق گرفتن هر چه بیشتر حریره مصادف با افول و فراموشی سیراف بوده است. شهر حریره چیزی حدود پانصد سال پر رونق بود و در کاوش های باستان شناسی صورت گرفته در شهر حریره چندین سکه قدیمی و آثاری از ظروف سفالی و چینی باارزش کشف شده است. بناهای این شهر برخلاف تمام بناهای قدیمی سایر نقاط کشورمان از خشت ساخته نشده، بلکه بیشتر از سنگ های آهکی و مرجانی، ملاط، ساروج و گچ استفاده شده است. بناهای این شهر با دیواره های بسیار محکم سنگی ساخته شده که روکشی از گچ بر روی آن ها کشیده شده است. این دیواره های محکم شهر را در برابر حملات احتمالی مقاوم می کرده است. شهر از لحاظ مبادلات اقتصادی آنقدر مهم و مورد توجه بود که اتاق بزرگی برای دیدار و تبادل نظر با تجار کشورهای دیگر در آن ساخته شده بود.

علت نامگذاری

در بسیاری از نسخ و کتب قدیمی که توسط گرشگران نوشته شده است، شهر باستانی حریره شهری آباد و با شکوه بوده است. به واسطه همین سرسبزی ها و آرامش موجود در دل آن، این شهر با عنوان حریره شناخته می شد.

علت تشکیل شهر باستانی حریره

در دوران خاصی، جزیره کیش برحسب موقعیت ویژه خود، تبدیل به یک بندرگاه ویژه با جایگاه استثنایی می شود. به همین منظور، برای استفاده هرچه بیشتر از این فرصت، شمال جزیره کیش، برای احداث شهری بندری انتخاب می شود.

علت انتخاب این بخش از جزیره برای ساخت شهر بندری حریره، وجود ساحل صخره ای مرتفع و همچنین ۳ خلیج و دماغه در این منطقه است. تمام این ویژگی ها، بخش شمالی جزیره کیش را به بهترین نقطه برای ساخت شهر حریره تبدیل می کند.

ساختار و وسعت حریره

شهر حریره در کنار دریا و در سواحل خلیج فارس با وسعت ۱۲۰ هکتار قرار دارد و از فضاهای مختلفی تشکیل شده است. نقشه شهر باستانی حریره نشان‌دهنده بندری بودن آن است. این شهر ب ه‌منظور جلوگیری از حمله دزدان دریایی به ‌صورت قلعه ساخته شده و دارای برج و بارو بوده است.

در حال حاضر بقایای  شهر حریره به‌صورت پشته‌های بزرگی دیده می‌شوند. در این شهر اثر چندانی از خشت و‌ آجر دیده نمی‌شود و در ساخت بناها سنگ‌واره‌های صدفی، سنگ‌های آهکی و مرجانی به کار رفته است. ارتفاع بعضی از بناهای شهر حریره به بیش از ۶ متر می‌رسد و این نشان‌دهنده وجود طبقات است.

مجموعه کانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌های متعدد در گوشه و کنار حریره دیده می‌شود که عملکرد آن‌ها به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما احتمالا با فعالیت‌های صیادی همچون صید ماهی، مروارید و مرجان مرتبط بوده‌اند و برای دسترسی آسان‌تر به دریا احداث شده‌اند.

معماری شهر باستانی حریره

شهر باستانی حریره دارای بناهایی محکم از سنگ های آهکی و مرجانی است. این درحالی است که بیشتر شهرهای هم دوران شهر حریره، در ساخت بناها از خشت استفاده می شد. ساختمان ها و بنا ها به جامانده شهر حریره، دارای دیوارهای محکم از جنس سنگ است که اغلب دیوارهای سنگی دارای روکش های گچی می باشند.

بخش های مختلف و جاهای دیدنی شهر باستانی حریره

شهر باستانی حریره از بخش‌ها و قسمت‌های مختلفی دارد. بر اساس پژوهش‌ها و نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی این شهر از بندرگاه، خانه اعیانی، مسجد، حمام، قنات‌های قدیمی، بخش‌های صنعتی و کارگاهی همچون کارگاه شیشه‌گری تشکیل شده است.

اسکله حریره

آثار اسکله و و لنگرگاه شهر حریره در نزدیکی ساحل دیده می‌شود که پشتیبانی‌های نیم‌دایره‌ای دارد و با چند راهرو، دهانه سنگی و پلکان به دریا منتهی می‌شود. کانال‌های ورودی و خروجی نیز همچنان پابرجا است. به‌دلیل استفاده از سنگ‌های آهکی و مرجانی  ساختمان‌های این لنگرگاه دچار فرسایش فیزیکی و شیمیایی شده است.

خانه اعیانی شهر باستانی حریره

خانه اعیانی یکی از بخش‌های حریره است که در پی کاوش‌های باستان ‌شناختی کشف شده است. این عمارت در ۳۰۰ متری جنوب مجموعه ساحلی و در میانه راه دسترسی به ساحل صخره‌ای شمال محوطه قرار دارد. این خانه یادآور خانه‌های قدیمی در شهرهای یزد، کاشان و اصفهان است که چندین خانواده باهم زندگی می‌کردند. علاوه بر آن، یکی از نمونه‌های مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس به شمار می‌رود.

عمارت اعیانی حریره شامل ورودی، شاه‌نشین، یک خانه بزرگ شمالی و خانه کوچک‌ در جنوب آن است. از این عمارت تعداد زیادی اشیای سفالی و تزیینات دیوارها از جمله گچ‌بری و کاشی لعاب‌دار متعلق به قرن‌های سیزده و چهارده میلادی به دست آمده است. کاشی‌های ستاره‌دار مشابه نمونه‌های موجود در تخت سلیمان و سلطانیه است. این کاشی‌های وارداتی نشان می‌دهد این خانه متعلق به یکی از ثروتمندان این شهر بوده است.

حمام شهر حریره

حمام شهر با وسعت ۵۰۰ متر مربع در شمال غربی خانه اعیانی قرار دارد. این حمام سه دوره ساخت، گسترش و مرمت داشته و در دو دوره ایلخانی و تیموری ساخته شده است. این حمام شامل حصار، صحن‌های متعدد، بخش خدمات، انبار و اتاق کارگر در قسمت شمالی، سربینه، گرمخانه، تون و دو خزینه کوچک و بزرگ نیز در جنوب گرمخانه است.

با توجه به ظرفیت محدود حمام و دیوار بیرونی سراسری که تا مجموعه عمارت اعیانی امتداد دارد؛ به نظر می‌رسد این حمامی خصوصی و متعلق به صاحب مجموعه اعیانی بوده است. حمام حریره همچنین یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های ایرانی شناخته می‌شود.

کارگاه های صنعتی حریره

بخش‌های کارگاهی و صنعتی حریره در کنار ساحل قرار دارد. در یکی از کارگاه اتاق‌هایی با کف شیاردار دیده می‌شود که محل گرفتن شیره خرما بوده است. شیره با عبور از شیارهای موجود در کف در مخزن گوشه اتاق جمع‌آوری می‌شد.

برای انتقال کوزه‌های شیره خرما در ساحل حفره‌های ایجاد کرده بودند که بتوانند به‌راحتی آن‌ها را به داخل کشتی‌ها ببرند. یکی از حفره‌ها پله‌های مثبت و منفی دارد که حمل بار را آسان‌تر می‌کرد. وجود این حفره‌ها که در طول سه کیلومتری ساحل پراکنده‌اند بیان کننده حجم بالای تجارت شهر حریره است.

کارگاه‌‌های تولید شیشه بخش دیگر از شهر حریره هستند که از طریق کاوش‌های باستان‌شناختی کشف شدند. این مجموعه دارای فضایی است که در آن‌ها کوره‌های شیشه‌گری دیده می‌شود و این نشان‌ دهنده تولید بالای شیشه است. احتمالا این کارگاه‌ها در قسمت‌های دیگر شهر نیز وجود داشته باشند.

با توجه به وجود کارگاه‌ها و بر اساس نتایج جدید ساکنان این شهر در دوره ایلخانی علاوه بر صید ماهی، تجارت مروارید و سایر مصنوعات به تولید و به‌دنبال آن صادرات نیز می‌پرداختند؛ چراکه حجم تولیدات کارگاه‌ها فراتر از حد مصرف ساکنان حریره بوده است.

آب انبارهای حریره

در بخش شرقی شهر حریره مجموعه عظیمی از آب‌انبارها در دل صخره دیده می‌شود. این مجموعه علاوه بر پای آب و راه پله به‌صورت زنجیره چاه‌هایی چون قنات هستند و به همین دلیل قنات-آب‌انبار نامیده می‌شوند. این قنات‌-آب‌انبارها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که چند نفر به ‌راحتی می‌توانند در آن راه بروند.

مسیر دسترسی به شهر باستانی حریره

اگر قصد سفر به شهر حریره را دارید باید راه شمال جزیره را در پیش بگیرید. در نزدیکی های مجموعه المپیک در کنار جاده کرانه، شهر باستانی حریره کیش قرار دارد. اگر قصد رفتن به بندرگاه حریره را در همان نزدیکی ها داشته باشید، نیازی نیست مسافت بیشتری طی کنید زیرا بندرگاه در همان نزدیکی ها است. بازدید از این شهر تاریخی در جزیره کیش رایگان بوده و همه روزه، حتی در ایام تعطیل از ساعت ۱۰ صبح الی ۱۰ شب آماده پذیرش بازدیدکنندگان است. بازدید از مجموعه شهر باستانی حریره کیش چیزی در حدود دو الی سه ساعت زمان می برد و با یک برنامه ریزی خوب می توانید سری به جاذبه ها، بازارها و مراکز خرید اطراف این شهر باستانی بزنید. بازدید از این شهر تاریخی یک تیر و چند نشان زدن است.

جاهای دیدنی اطراف شهر حریره

شهر زیرزمینی کاریز یکی از جذاب ترین جاذبه هایی است که در فاصله ۳.۵ کیلومتری شهر حریره قرار دارد و با یک رانندگی شش دقیقه ای می توانید به آن برسید. در نزدیکی شهر کاریز یک ایستگاه بانجی چامپینگ قرار گرفته است. آب انبارهای تاریخی، دیگر جاذبه هایی هستند که حتما باید بعد از بازدید از حریره به دیدنشان بروید. این آب انبارها در خیابان درخت سبز و در فاصله ۱.۵ کیلومتری شهر حریره قرار دارند. کلوپ دریایی آکواریوس در فاصله یک و نیم کیلومتری مجموعه قرار دارد. ساحل جزیره کیش نیز با چند دقیقه پیاده روی از شهر حریره قابل دسترسی است.

مرکز خرید دامون یکی از نزدیک ترین مراکز خرید کیش به شهر حریره بوده و در این مرکز خرید می توانید انواع برندها را پیدا کنید. فودکروت دامون نیز در طبقه بالایی فروشگاه ها، مکان مناسبی برای استراحت و صرف یک غذای دلپذیر است. مرکز خرید دامون در دو کیلومتری مجموعه در بلوار حریره واقع شده و با وسیله نقلیه در کمتر از سه دقیقه به این مرکز خرید خواهید رسید. هایپر مارکت پاندا نیز دیگر مرکز خرید نزدیک به شهر حریره است که می توانید شکلات ها و قهوه های خوبی در آن پیدا کنید. مراکز خرید ونوس و مریم در شرق جزیره و در فاصله ده کیلومتری حریره قرار گرفته اند که برای دسترسی به آن ها، از شهر حریره باید مسافتی ۱۵ الی ۲۰ دقیقه ای را با وسیله نقلیه طی کنید.

اقامت در نزدیکی شهر باستانی حریره

اگر قصد اقامت در هتل های کیش را دارید حتما قبل از آغاز سفرتان سری به صفحه رزرو هتل لیدوماتریپ زده و یکی از بهترین هتل های جزیره مانند هتل داریوش کیش را رزرو نمایید. بهتر است قبل از رزرو هر هتل نظرات میهمانان قبلی درباره آن را چک کرده و بسته به امکانات و موقعیت هتل، نزدیکی به مراکز تفریحی یا مراکز خرید و هزینه اقامت اقدام به رزرو آنلاین هتل کنید. ازجمله هتل های نزدیک به شهر باستانی حریره می توان به هتل گلدیس، هتل فانوس و هتل خاتم اشاره نمود.

علاوه بر این شما می توانید در صفحه رزرو لیدوماتریپ، انواع اقامتگاه های هتلی و غیر هتلی موجود در کیش را مشاهده کرده و برای اجاره سوئیت و ویلا در کیش هم اقدام کنید.