باغ شاهزاده ماهان کرمان

استان کرمان یکی از استان‌های جنوب شرقی ایران است که آب‌وهوایی گرم و خشک دارد. این استان با قرارگیری در کنار کویر لوت یکی از استان‌هایی است که اکثر زمین‌های آن بایر و بدون پوشش گیاهی است. در دل کویر کرمان و آب‌وهوای گرم و خشک آن، بر خلاف تصور، مناطق و باغ‌های سرسبز و زیبایی نیز وجود دارد که مملو از درختان سر به فلک کشیده هستند. یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین این مناطق، باغ شازده ماهان کرمان است که در این مقاله از مجله گردشگری لیدوماتریپ، به معرفی این باغ می‌پردازیم.

باغ شاهزاده ماهان کرمان؛ اعجابی در قلب کویر لوت ایران

این باغ یکی از آثار تاریخی و باستانی کرمان است که سالانه گردشگران بسیار زیادی از اقصی‌نقاط ایران و سایر کشورها برای بازدید از آن به استان کرمان سفر می‌کنند.

باغ شاهزاده ماهان کرمان در شهر ماهان کرمان قرار دارد و فاصله آن از شهر ماهان حدوداً دو کیلومتر است. شهر ماهان در مرکز استان کرمان و در دامنه‌های جوپار و پلوار قرار گرفته است.

باغ ارم شیراز، باغ پاسارگاد شیراز، باغ عباس‌آباد بهشهر، باغ فین کاشان، باغ چهل‌ستون اصفهان، باغ اکبریه بیرجند، باغ دولت‌آباد یزد، باغ پهلوان پورمهریز یزد و باغ شاهزاده ماهان کرمان، ۹ باغ اصلی و مادر ایرانی هستند که نام آن‌ها در سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

این باغ زیبا و کم‌نظیر در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و به همین دلیل نیز از گذشته تاکنون محبوبیت و شهرت بسیار بالایی دارد.

شاهزاده ماهان کیست؟

باغ شاهزاده ماهان کرمان در دوران حکومت قاجار ساخته شده است. سردار ایروانی به نام محمد حسن خان که در زمان حکومت ناصرالدین شاه حاکم شهرهای یزد و کرمان بود، دستور ساخت باغ شاهزاده ماهان کرمان را صادر کرد.

این شخص توجه ویژه‌ای به آبادانی مناطق تحت حکومت خود داشت و همواره می‌کوشید تا بناهای زیبا همراه با معماری‌های خاص بنا کند. از جمله آثاری که به دستور سردار محمد حسن خان ساخته شد، می‌توان عمارت دیوانی یزد و سرای گنجعلی‌خان را نام برد.

باغ شاهزاده ماهان کرمان پس از فوت سردار ایروانی نیمه‌کاره و ناقص رها شد. میرزا عبدالحمید میرزا ناصرالدوله که از خاندان فرمانفرمایان و همچنین نوه دختری ناصرالدین شاه بود و درجه افسری را از دارالفنون گرفته بود، به دلیل حکمرانی بر کرمان و سایر شهرهای اطراف آن مانند ماهان، به شاهزاده ماهان شهرت داشت.

این شاهزاده بعدها تصمیم گرفت تا باغ ناقص و نیمه رها شده سردار ایروانی را تکمیل کند که در طول ۱۱ سال این کار را انجام داد. به همین دلیل این باغ به باغ شاهزاده ماهان کرمان شهرت یافت.

قدمت این باغ زیبا و مثال‌زدنی در استان کویری کرمان

همان‌ طور که قبلاً نیز گفته شد، باغ شاهزاده ماهان کرمان یکی از باغ‌های زیبای دوران قاجار است که در ابتدا به فرمان یک سردار ایروانی به نام محمد حسن خان ساخته شد و بعدها به دلیل فوت سردار ایروانی، نیمه‌کاره و ناقص رها گردید.

با روی کار آمدن نوه دختری ناصرالدین شاه، عبدالحمید میرزا ناصر الدوله، این باغ و بنای نیمه‌کاره تکمیل و به طور کامل ساخته شد. این بنای تاریخی در دوران قاجار و حکومت‌های بعدی همچون پهلوی، یکی از عمارت‌های مخصوص برای پذیرایی از مسافران و تاجران مسیر جاده ابریشم بود.

باغ شاهزاده ماهان کرمان یک بار در سال ۱۳۳۷ و بار دیگر پس از زلزله سال ۱۳۶۰ خورشیدی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و پس از آن نیز توسط اداراه میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان خریداری و نگهداری شد. این باغ زیبا در دل کویر همواره و به طور دوره‌ای مورد مرمت و بازسازی‌های فراوانی قرار گرفته است.

باغ شاهزاده ماهان؛ رویایی در دل کویر کرمان

دیدن باغ‌های سرسبز و زیبا در مناطق و نواحی خوش آب‌وهوا و معتدل برای بسیاری از افراد امری معمولی است؛ اما بدون شک دیدن باغ زیبا و سرسبزی همچون باغ شاهزاده ماهان کرمان در دل کویر و آب‌وهوای گرم و خشک، یکی از جالب‌ترین و جذاب‌ترین پدیده‌ها می‌باشد. مسیر کرمان به ماهان و همچنین مسیر ماهان به باغ شازده، جلوه‌ای بیابانی و کویری داشته و پر از تپه‌ها و کوه‌های شنی است؛ اما در این میان، وجود این بنا یکی از جلوه‌های بسیار زیبایی است که سبب تحیر هر بیننده‌ای می‌شود.

عکس هوایی باغ شاهزاده ماهان

تاریخچه این سازه تاریخی کرمانی

باغ شاهزاده ماهان کرمان در عصر قاجار و در زمان حکومت عبدالحمید میرزا ناصرالدوله از سال ۱۲۹۸ هجری قمری تا ۱۳۰۹ هجری قمری احداث گردید. البته لازم به ذکر است که برخی از قسمت‌های باغ مانند سردرهای آن در برخی از قسمت‌ها به صورت ناقص و نیمه‌کاره رها گردیده است که این امر نیز علت خاص خود را دارد.

در برخی از روایت‌های افراد محلی آمده است که عبدالحمید میرزا ناصر الدوله به دلیل ظلم و ستم‌هایی که در حق مردم می‌کرد، چهره‌ای منفور میان مردم داشت. پس از فوت او و رسیدن خبر فوت او به معمار باغ شاهزاده ماهان کرمان، معمار که در حال تکمیل کاشی‌کاری‌های سردر باغ بوده، از خوشحالی تغار گچی‌اش را به دیوار می‌کوبد و کاشی‌کاری‌های بنا را نصفه‌کاره رها می‌کند.

بررسی معماری باغ شاهزاده ماهان

معماری بسیاری از باغ‌های ایرانی شباهت زیادی به هم دارند و اکثر آن‌ها دارای کوشک و عمارت میانی، حوض‌های بزرگ جلوی کوشک اصلی، دیوارهای بلند، درخت‌کاری‌های زیبا و جوی آب روان و فواره‌ هستند.

باغ شاهزاده ماهان کرمان نیز طبق این نوع معماری ایرانی ساخته شده است. مصالح به کار رفته در ساخت این باغ، آجر و اندود کاهگل است که در برخی از بخش‌های آن مانند شاه‌نشین و برخی از قسمت‌های زیبای آن از گچ‌کاری‌های زیبا نیز استفاده شده است. همچنین، حیات این بنا توسط سنگ‌هایی زیبا سنگ‌فرش شده است.

یکی از باغ تخت‌های معروف ایرانی، باغ شاهزاده ماهان کرمان است. در واقع عبارت باغ تخت برای باغ‌هایی استفاده می‌شود که شیب‌دار بوده و به صورت پلکانی ساخته شده‌اند و فواره‌ها نیز به صورت پلکانی هستند. به چنین باغ‌های شیب‌داری باغ تخت گفته می‌شود.

در ابتدا و در حین ورود به این باغ زیبا، سردر این بنا که به آن سردرخانه گفته می‌شود، توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. سردرخانه باغ شاهزاده ماهان کرمان دوطبقه‌ای بوده و دارای ۳ متر طول می‌باشد و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است.

همان ‌طور که گفته شد، برخی از قسمت‌های مربوط به کاشی‌کاری‌های سردر این باغ ناقص و نیمه‌کاره رها شده است. طبقه دوم سردرخانه این بنای تاریخی یکی از زیباترین بخش‌های این باغ است که می‌توان از این مکان، منظره زیبا و کلی باغ را یک‌جا دید و از آن عکاسی کرد.

گفتنی است که باغ شاهزاده ماهان کرمان فقط همین یک ورودی را ندارد و علاوه بر این ورودی، دو ورودی فرعی دیگر نیز در جوانب باغ تعبیه شده است.

فواره‌ها و حوض‌های آبی این باغ یکی از زیباترین بخش‌های این باغ هستند. به خاطر شیب زیاد زمین و اختلاف ارتفاع در ۱۲ طبقه، آب از حوض های پلکانی جریان پیدا می‌کند.

از حیات سنگ‌فرش شده که بگذریم به عمارت شاه‌نشین و کوشک خواهیم رسید که تجلی معماری ایرانی است. در قسمت جلویی کوشک حوض بزرگی همراه با ۵ فواره وجود دارد. پشت عمارت کوشک و شاه‌نشین نیز حیات خلوتی وجود دارد که مخصوص صاحب باغ بوده و حالت خصوصی‌تری دارد.

در قسمت پشتی بالاخانه و کوشک نیز خانه زعیم‌باشی قرار دارد. هنگامی‌که در فصل‌های مختلف صاحب باغ به سفر می‌رفت، نگهداری و محافظت از این مکان بر عهده زعیم‌باشی بود. به همین دلیل او به شکلی دائمی باید در این باغ ساکن می‌بود و از آن نگهداری می‌کرد.

ساعت بازدید از باغ شازده کرمان

بازدیدکنندگان می‌توانند همه روزه، البته به جز ایام سوگواری و تعطیل، در بازه زمانی ۹ صبح الی ۱۹ عصر از باغ شاهزاده ماهان کرمان دیدن کنند. قیمت بلیت این باغ برای تمام بازدیدکنندگان ۲۰۰۰ تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی ۱۵۰۰۰ تومان است. و بخش های رستوران و اقامتگاه نیز برای مسافران وجود دارد که مسافران می‌توانند از این خدمات نیز استفاده کنند.

برای بازدید از باغ شاهزاده ماهان کرمان و همچنین سایر آثار تاریخی و باستانی این استان می‌توانید به استان کرمان سفر کرده و با اجاره سوئیت و ویلا در کرمان در این شهر تاریخی زیبا اقامت داشته باشید.