لیست خانه ‌های تاریخی شیراز

شهر شیراز را که بگردید هر گوشه‌اش پر از آثار تاریخی و بناهای کهن است. بناهایی که بیشترشان به جاذبه‌های گردشگری بدل شده و پذیرای تاریخ دوستان هستند. از جمله این بناها، خانه های تاریخی شیراز هستند که تعدادی در حدود ۱۲۰۰ خانه و تنوعی به درازای تاریخ و حکومت‌های مختلف دارند.

معماری‌های جذاب و دیدنی‌های تاریخی این خانه‌ها هر بیننده‌ای را شیفته می‌کند. در این مقاله از مجله گردشگری لیدوماتریپ، به بررسی و معرفی تعدادی از معروف‌ترین خانه ‌های تاریخی شیراز پرداخته و با تاریخ این شهر بیشتر آشنا خواهیم شد.

خانه های تاریخی شیراز با معماری‌های بی‌نظیر

از زیباترین و مشهورترین خانه ‌های تاریخی در شیراز می‌توان به خانه صابر، خانه صالحی، خانه توکلی، خانه منطقی نژاد، خانه سعادت، خانه فروغ‌ الملک، خانه ضیائیان، خانه زینت‌ الملک، خانه شوریده شیرازی، خانه محتشم و خانه نصیرالملک اشاره کرد که در ادامه هریک از این زیبایی‌های تاریخی را بیشتر خواهیم شناخت و با جزییات بیشتر در مورد هر کدام از آنها صحبت خواهیم کرد.

خانه صابر در شیراز؛ قرینگی در معماری

خانه صابر که به آن خانه هنر هم گفته می‌شود، از محبوب‌ترین و زیباترین خانه های تاریخی شیراز است که صاحب آن حسن علی صابر سنگری بوده است. نکته جالب و منحصر به فرد این خانه، رعایت قرینه در ساخت آن است که به شکلی شگفت‌انگیز و کاملا دقیق اجرا شده است.

زمان ساخت خانه صابر در شیراز، به اواخر دوران زندیه و اوایل قاجار برمی‌گردد و در سال ۱۳۸۲ به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در آن زمان معماری زیبا و تلفیقی این خانه در نوع خود متفاوت و بی‌نظیر بوده است. معرق کاری، کاشی کاری و آینه کاری از زیبایی‌های تزئینی این خانه زیبا هستند. برای تماشای عجایب معماری این خانه و قدم زنی در حیاط باصفا و دنج آن می‌توانید به روبروی شاهچراغ، محله سرباغ و بن بست کدخدا بروید.

خانه صالحی شیراز؛ موزه لباس سنتی

خانه صالحی با معماری شبیه عمارت‌های تاریخی شامل اندرونی و بیرونی است. این خانه معماری زیبایی داشته و متعلق به دوران قاجار است. در بدو ورود از تماشای کاشی‌های مرطوب و حوض و گلدان‌های روی ایوان به وجد خواهید آمد.

علاوه بر این، در این خانه شاداب امکان تماشا و آشنایی با انواع لباس‌های سنتی و رنگارنگ شیراز را خواهید داشت. چرا که خانه صالحی در سال ۱۳۸۴ از سوی سازمان میراث فرهنگی به عنوان موزه لباس و آئین‌های سنتی انتخاب شد.

خانه توکلی شیراز؛ یادگار قاجار

خانه توکلی نیز از خانه ‌های شیراز است که ساخت آن به دوران قاجار باز می‌گردد. صاحب و سازنده این خانه محمد حسین کمپانی بوده، که یادگارهایی از خود بر روی خانه به جا گذاشته است. خانه توکلی در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

معماری این خانه بسیار زیباست و به هر طرف آن که نگاه کنید اتاق‌ها، عمارت‌ها و ایوان‌های رنگی و آجرکاری شده را خواهید دید. همچنین تمامی پنجره‌های بنا رنگی بوده و در داخل اتاق‌ها رنگین کمانی زیبا به وجود می‌آورند.

توصیه می‌کنیم حتما برای تماشای این خانه دیدنی، به محله قدیمی گورعربان در خیابان لطفعلی خان زند بروید.

خانه منطقی نژاد؛ موزه موسیقی شیراز

همانطور که می‌بینید، خانه منطقی نژاد بهترین مقصد برای علاقه‌مندان تاریخ و موسیقی است. معماری فوق‌العاده زیبا و اعیانی این خانه دارای دریچه‌های مشبک چوبی، اُرسی با شیشه‌های رنگی، طاق‌های مقرنس‌کاری شده، درهای منبت و معرق‌کاری شده و گچ‌بری‌های ظریف و بی‌بدیل است.

خانه منطقی نژاد با وجود ضلع‌های مختلف و اندرونی مساحتی بزرگ و تنوع بالایی در اتاق‌هایش دارد. این خانه همچنین یکی از بی‌نظیرترین تالارهای آیینه را در سطح کشور دارد. سعی کنید حتما در سفر شیراز به این خانه شگفت‌انگیز و ابزارآلات جذاب موسیقی موجود در آن سر بزنید.

خانه منطقی نژاد در خیابان احمدی کوچه پشت مسجد نو قرار گرفته و توسط سازمان میراث فرهنگی در آثار ملی کشور ثبت شده است.

خانه سعادت شیراز؛ خانه خاتم شیراز

جذابیت اصلی خانه سعادت شیراز وجود اتاق‌های سه دری و پنج دری در آن است. معماری زیبا و باشکوه این خانه نیز مربوط به دوره قاجار بوده و بسیار دیدنی است. این خانه سرسبز و باطراوت در خیابان دستغیب شیراز و محله سنگ سیاه قرار گرفته است. این منطقه معمولا منطقه بافت باستانی است و بسیاری از آثار تاریخ کهن شیراز در آن موجود است. خانه سعادت نیز در سال ۱۳۸۲ در آثار ملی کشور ثبت شد.

جالب است بدانید که با اجاره اقامتگاه در شیراز می‌توان در منازلی که با معماری شبیه خانه ‌های تاریخی شیراز ساخته شده‌اند اقامت کرد و این حس بی‌نظیر را تجربه کرد.

خانه فروغ الملک؛ مهد هنر مشکین فام

خانه فروغ الملک خانه‌ای بزرگ و زیباست که در سال ۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت شده و امروزه به موزه هنر مشکین فام بدل شده است. این خانه زیبا، دارای سالن بزرگ مهمانان و عمارتی شاه نشین است. علاوه بر این پنجره‌های خانه با هنر گره کاری، تزئین شده و زیبایی دوچندانی به حیاط سرسبز و رنگی آن داده‌اند. این بنا در دوره قاجاریه و به دست قوام الدین ساخته شده است. آجرکاری، کاشی کاری، حجاری و گچ بری‌های هنرمندانه، از زیبایی‌های چشم‌نواز خانه فروغ الملک هستند.

به داخل خانه که بروید آثار ارزشمندی از هنرمندان استان فارس را خواهید دید. تابلوهای نقاشی، خطاطی‌های زیبا و مجسمه‌های دست ساز و سازه‌های تجمسی، نمایانگر هنر مردمان این استان بسیار زیبا است.

برای دسترسی به خانه شاهانه فروغ الملک باید به محله سنگ سیاه و نزدیکی بقعه بی بی دختران بروید.

خانه ضیائیان؛ هنرسرای شیراز

این خانه اهمیتی اشرافی و تاریخی دارد و در سال ۵۷ ثبت آثار ملی شده است. خانه ضیائیان مربوط به یکی از خانواده‌های اشرافی در شیراز گذشته است و برخلاف این ویژگی، سادگی در معماری آن موج می‌زند. این خانه نیز تاریخی مربوط به قاجاریه دارد و امروزه به عنوان هنرسرای شیراز معروف شده است.

در حال حاضر بسیاری از هنرهای سنتی در خانه ضیائیان آموزش داده می‌شوند. برای تماشای کاشی کاری‌های خیره‌کننده این خانه ۱۷۰ ساله می‌توانید به خیابان قاآنی و کوچه مقنی‌های شیراز بروید.

علاوه بر خانه ‌های تاریخی در شیراز، کاخ‌ها و عمارت‌های تاریخی شیراز نیز، بسیار تماشایی و جذاب هستند، شما می‌توانید نام این کاخ‌ها را نیز در لیست سفر خود قرار داده، و از تماشای آن‌ها در سفر لذت ببرید.

خانه زینت الملک؛ موزه مادام توسو

گفته می‌شود که ساخت این خانه زیبا و اشرافی ۱۲ سال طول کشیده است. نکته فوق‌العاده جذاب درباره این باغ، نزدیکی آن با باغ قوام شیراز و وصل شدن عمارت این دو از طریق تونلی زیرزمینی است. در این خانه قاجاری که بیشتر اتاق‌هایش با چوب‌های نقش‌دار پوشیده شده‌اند، مجسمه مومی زینت الملک و مشاهیر ایران قرار دارند. خانه زینت الملک در ۱۰ آذر سال ۱۳۵۴ در آثار ملی کشور ثبت شده است.

در بدو ورود به منزل تماشای این میزبانان گشاده رو شما را به وجد خواهد آورد. مجسمه‌هایی که با چهره اصلی مشاهیر هیچ تفاوتی ندارند، فرصت شناخت ظاهر آن‌ها را به شما خواهند داد. از جمله این مشاهیر می‌توان به شاپور اول ساسانی و کریم خان زند اشاره کرد.

برای تماشای این خانه بی‌نظیر می‌توانید به خیابان لطفعلی خان زند و محله بالاکفت بروید.

خانه شوریده شیرازی؛ شاعری خوش آوازه

شوریده شیرازی شاعری نابینا و معروف در قرن ۱۴-۱۵ هجری بوده است. خانه زیبای این شاعر در گذشته محل رفت و آمد بزرگان بوده است و در سال ۵۵ ثبت میراث فرهنگی شده است. سقف چوبی، ارسی‌ها، کاشی کاری‌ها و گچ بری‌های زیبای این خانه جلوه‌ای بی‌نظیر به بنای دو طبقه‌ای آن داد‌ه‌اند که هر گردشگری را مجذوب می‌کند. همچنین حوضی سنگی در وسط خانه وجود دارد که خنکایی مطبوع در فضا ایجاد می‌کند.

خانه شوریده شیرازی مربوط به دوران قاجار است و در ابتدای کوچه هفت پیچ شیراز واقع شده است.

خانه محتشم شیراز؛ شکوه خارق‌العاده

همانطور که از نام خانه بر می‌آید، شکوه و زیبایی آن هر بیننده‌ای را شگفت زده می‌کند. این خانه زندی – قاجاری از قدیمی‌ترین خانه ‌های تاریخی شیراز محسوب می‌شود و در سال ۱۳۵۶ به عنوان یکی از آثار ملی کشور در سازمان میراث فرهنگی ثبت شده است. ایوان سنگی و حجاری شده آن با سقفی شیروانی از ویژگی‌های جذاب معماری خانه محتشم هستند.

بنای عمارت از دو ضلع تشکیل شده که ضلع شرقی و زندی با ارسی‌های چوبی و رنگ‌ها تزئین شده و در ضلع غربی تزئین خاصی به چشم نمی‌خورد. همچنین حیاط مصفای این بنا با دو حوض زیبا، مزین گشته و در مجموع نمایی فوق‌العاده برای خانه ایجاد کرده‌اند. برای تماشای خانه محتشم می‌توانید به خیابان شاهپور سابق شیراز بروید.

خانه نصیرالملک شیراز؛ خانه ای با نمای جذاب

خانه نصیر الملک یکی دیگر از خانه‌های دوران قاجاریه در شیراز است که در محله گود عربان، در مجاورت خیابان لطفعلی خان زند و در کنار مسجد نصیر الملک واقع شده است. این خانه بخشی از مجموعه بزرگ جلو خان (فضایی شبیه به میدان) حمام، آب انبار و مسجد بوده که توسط حاجی میرزا حسنعلی خان نصیر الملک، فرزند سوم حاجی قوام الملک و از حاکمان فارس در دوره قاجاریه، ساخته شده است. خانه نصیرالملک در سال ۱۳۵۴ یا شماره ۱۰۶۸ در صف آثار ملی ثبت شده است.

در تالارهای خانه که قدم بزنید گچ بری‌های زیبا و نقاشی‌هایی اروپایی توجهتان را جلب خواهد کرد. به دیدن مسجد صورتی شیراز که رفتید، بازدید از خانه زیبای نصیرالملک را فراموش نکنید.

اقامت در خانه های سنتی شیراز

در این مقاله با بسیاری از خانه های تاریخی شیراز آشنا شدیم که اکثر آن‌ها معماری زیبای قاجاری را داشتند. تاریخ گردی در شیراز بدون بازدید خانه ‌های تاریخی آن تکمیل نخواهد شد. حتما هنگام بازدید از این مکان‌های زیبا و باصفا و متفاوت، دلتان اقامتی دلچسب و خاطره‌انگیز در خانه‌هایی شبیه آن‌ها را خواهد خواست.

می‌توانید با اجاره سوئیت در شیراز تجربه این اقامت بی‌نظیر و دلپذیر را به دست آورید. با این کار خاطره تاریخ گردی در شیراز در ذهنتان تاریخی خواهد شد.