روستای زرگر کجاست
روستای زرگر قزوین، روستایی که مردمان آن به زبان رومانیایی صحبت می کنند
در شهرستان آبیک قزوین، روستایی به نام زرگر با داستانی عجیب و غریب وجود دارد. روستایی که مردمان آن رومانیایی می دانند هم ترکی، هم ایرانی اند هم اروپایی، ظاهری شبیه به آریایی ها دارند اما مانند گلادیاتورها قدبلندند، می توانند فارسی بخوانند اما به زبان لاتین هم می نویسند.
این روستا در ۱۰۰ کیلومتر غرب تهران واقع شده است و خیلی ها حتی نام آن را نیز نشنیده اند. این روستای عجیب تاریخی دور و دراز و خواندنی دارد. در ادامه با مجله لیدوماتریپ همراه باشید تا با روستای زرگر قزوین و راز نهفته در تاریخ آن، بیشتر آشنا شوید.
سه نظریه برای پیدایش رومانوهای ایران
تا به این روز، کسی به طور دقیق نمی داند که پیشینه ی رومانو های ایرانی به کجا باز می گردد و چطور شد که آنها در این نقطه از کره زمین، ساکن شدند. فرضیه اول می گوید که آنها از مرزهای شمالی وارد ایران شدند. ابتدا به صورت عشایری زندگی می کردند و کوچ نشین بودند، اما به تدریج در منطقه کنونی یعنی قزوین و آبیک کنونی ساکن شده و به کشاورزی و دامداری مشغول شدند.
فرضیه دوم می گوید رومانوها سربازانی دلیر و شجاع بودند و با حاکمان وقت سرسازگاری نداشتند تا جایی که حکومت ها از قدرت آنها می ترسیدند، به همین علت آنها را در سطح جهان پخش کردند تا قدرتشان کم شود. عده ای معتقدند رومانوها اصالتا ایرانی بودند و سپس در سطح جهان پراکنده شدند.
فرضیه سوم می گوید اصالت رومانوها به رومی ها باز می گردد. آنها معتقدند در جنگ ایران و روم، پادشاه آن دوران حدود ۴۰۰ نفر از رومی ها را به اسارت گرفت و از آنجایی که آنها تنومند بودند و قدرت بدنی بالایی داشتند، از آنها برای آهنگری، شمشیر سازی و … کمک می گرفتند و این رومی های تنومند در قزوین کنونی ساکن شدند.
هنوز مشخص نیست که کدام یک از این فرضیه ها در مورد پیدایش رومانوهای روستای زرگر صدق می کند. تاریخ پر رمز و راز پیدایش زرگرها، هنوز هم مرموز و مبهم است و به همین علت زرگری ها با اینکه به زبان رومانیایی حرف می زنند و به زبان لاتین می نویسند، خود را ایرانی می دانند.
عجایب روستای زرگر قزوین
قدیمی تر های روستا می گویند در گذشته مردی در روستایشان زندگی می کرده که به زبان روسی می نوشت. پس از مرگ آن مرد استفاده از حروف روسی هم منسوخ شد.
جوان ترهای روستا، نسبت به اصل و نسب اشان، کنجکاوی بیشتری دارند و می خواهند بدانند اجداد آنها در کدام سرزمین زندگی می کرده اند. آیا واقعا متعلق به ایران هستند و یا اجداد آنها رومیانی بودند که به قزوین تبعید شدند. یکبار آنها در اینترنت لغت هایی به زبان رومانیایی منتشر کردند و از مردم دنیا خواستند کسانی که به این زبان تکلم می کنند خود را معرفی کنند. این پیام به دست افرادی از انگلیس و فرانسه رسید و آنها بعدها به روستای زرگر آمدند و از اینکه هم نژادان و همزبانان خود را در روستایی در قزوین پیدا کردند، احساس شعف و تعجب داشتند.
زبان زرگری
زبان شناسی به نام گرنوت وینفور، برای اولین بار زبان زرگری را مورد مطالعه قرار داد. او پس از تحقیقات خود اعلام کرد که این زبان در واقعی ترکیبی از زبان رومانیایی اروپایی است و ریشه آن به روم باستان باز می گردد. مینفور می گفت که زبان زرگری به زبان مردم دره ماریزا در بلغارستان شباهت بسیاری دارد.
تکلم به زبان رومانیایی در میان اقلیت های مختلف در کشورهایی مانند آلمان، نروژ، هلند، اسلوواکی، صربستان، پرتقال، لهستان و… دیده می شود.
زبان رومانوهای ایرانی، در طول زمان و به علت همسایگی با شهرهای فارس نشین و ترک نشین، دستوش تغییراتی شده است و کلمات فارسی و ترکی به زبان آنها راه پیدا کرده و زرگری به وجود آمده است. اما اگر شما به عنوان شنونده، شاهد مکالمه دو فرد زرگری باشید، هیچ چیزی از سخنان آنها نخواهید فهمید. به طور مثال آنها به خانواده «فمل»، به برنج «ریس»، به شتر «قمیل» و به عدد سه «درن» می گویند. همانطور که می بینید فهمیدن این زبان برای کسانی که با زبان زرگری آشنایی ندارند کار سختیست.
نمونه ای از شعر ی به زبان زررگری، سروده نصرت الله زرگر :
دنیلوگی ناپی گاجوسکی مُلی | اگه لِس تاپسا پِردو گودلو اووِل | |
چیلالو مانوشس پورتِسدار ناناک | اگه توناک پِی شِل لاچو اووِل | |
چیلالو مانوشا آمال ناآستار | هر گاجوسکی ناآن تودا کریستار | |
ناجاناجا هر نامورشس دارستار | دووی تِریاندا لسگی بارو گا اووِل | |
چیلالو مانوشس نوول سیگ آمال | خوخای ماستان سُوِل ناخا مو پوِرال | |
کالو دئوس ناچید سیر چیریکناکال | چیریکنیگی گا اِو بودلا چو اووِل |
فرهنگ مردمان روستای زرگر
حیاط آنها هیچگونه حصار و دیواری ندارد و حصارکشی را نوعی بی احترامی به خود و دیگران می دانند. جالب است بدانید که اروپایی ها نیز دور حیاط خود دیوار نمی کشند.
جوانان زرگری به علت جلوگیری از بیماری های وراثتی و ژنتیکی، معمولا همسران خود را از داخل آبادی انتخاب نمی کنند. یکی دیگر از ویژگی های فرهنگی آنها که شاید برایتان جالب باشد، این است که زرگری ها برخلاف فرهنگ معمول ما اهل تعارف نیستند و افرادی رک و صریح هستند.
چهره مردم روستای زرگر
در زیر تصویری از یک کودک زرگری را می بینید
پدیده مهاجرت دائمی کولی ها از هند به ایران و سپس حرکت بسمت اروپا همچنان ادامه دارد ، افراد تازه رسیده را میتوانید با مرد و زن و بچه های فراوان در اتوبان کرج و محل عوارضی سابق مشاهده کنید ، رومانی بیشترین جمعیت کولی اروپا را دارد و بهمین دلیل بنام رومانو (نه رومانیایی) هم خوانده میشوند البته مهاجرت معکوس هم بعید نیست ، در طول سالیان بخشی از مردم بدلایلی به کولی ها جذب شده اند و از طرفی پدیده ربودن دختر از ایشان و یا برعکس هم رخ داده که علت شباهت ژنتیکی است ،
بهرحال مردم زرگر دیگر جزو هیچکدام از آن مردم سابق نیستند و ایرانیانی بسیار زیبارو و باهوش و کارآفرین و موفق هستند که وجودشان مایه افتخار است ،
سلام دوستدارشمارضا
درود فراوان به شما
بنده معتقدم این اقوام باهر گویش وزبانی که دارندباافتخارخودرا ایرانی میدانندوخیلی دوست دارم که بیشتراز اداب ورسوم انها بدانم برای بنده جای بسی افتخاراست که با چنین انسانهای سرزمینم اداب ومعاشرت داشته باشم هرجا که هستیدشادوسربلندباشید ارادتمندشما عباس
با عرض سلام… اهالی و مردم خوب زرگر با هر پیشینه ای و اصالتی خوشبختانه امروز با رضایت کامل خود را ایرانی و شاد و سرحال هستند و اگر بخواهیم به اعماق تاریخ سفر کنیم بیشتر ما انسانها در طول تاریخ مدام در حال سفر و مهاجرت بوده ایم که دلایل زیادی هم باعث این مهاجرتها بوده و همواره از خودمان میپرسیم … “من کیستم من اهل اینجا نیستم”…با تشکر
البته با مطالعه زبان و ژنتیک به راحتی می شود این دیدگاه را رد یا اثبات کرد اما از فرضیه جنگ بهتر است چون مدت خیلی طولانی نیست که ساکن ایران هستند نهایت ۲۰۰ سال وگرنه به مدت۲۵۰۰ سال که یکی از اهالی روستا می گوید از زمان هخامنشیان نمی توانند خط و زبانشان را حفظ کنند اینها احتمالا در دوره قاجار وارد ایران شده اند و برخلاف بیشتر کولی ها یکجا نشین شده ولی خط و شغلشان را حفظ کرده اند
دلیل دیگرم صحبت های یکی از اهالی روستاست که می گوید یک سری مهمان از دو کشور آلمان و فرانسه داشته و هردو زبانش را می فهمیدند فقط در این حالت امکان دارد که یک زبان مشترک باشد که هم در آلمان و هم در فرانسه باشد…زبان رومانو یا کولی
من یک فرضیه چهارم دارم که به احتمال زیاد درسته…اینها به زبان رومانیایی صحبت نمی کنند بلکه رومن هستند یعنی همان کولی خودمان… اروپاییان به کولی ها می گویند رومن یا رومانو (نام روستا) و به زبانشان می گویند رومانو …اینها احتمالا یک گروه کولی بوده اند که ساکن شده اند. دلیلم برای حرفم شغلشان و نام روستای شأن است
در دوره قاجار اشاره به زرگر هایی شده که به زبان خاصی صحبت می کنند و می گویند ما رومانو یعنی کولی هستیم در سفرنامه ها به اینها اشاره شده..