تالاب لیپار کجاست؟

احتمالا تا به حال بارها تصاویر این دریاچه صورتی را دیده‌اید، اما شاید تصورتان این بوده که این تصاویر مربوط به خارج از ایران است. باید بگویم کاملا در اشتباه بوده‌اید! تالاب لیپار یا همان دریاچه صورتی تالابی است در استان سیستان و بلوچستان و در شهر زیبای چابهار. قرارگیری آن در موقعیتی خاص و در نزدیکی اقیانوس باعث شده تا رنگ آب آن در بسیاری از مواقع به صورتی غلیظ رنگ نزدیک باشد. نشستن بر ساحل لیپار چابهار و تماشای دریاچه‌ای که این بار برخلاف تصوراتمان آبی نیست، تجربه بسیار بی‌نظیر و به یادماندنی‌ خواهد بود.

اگر قصد سفر به چابهار و بازدید از این دریاچه زیبای صورتی را دارید تا پایان این مقاله از مجله لیدوما با ما همراه باشید تا اطلاعات کامل این تالاب را در اختیارتان قرار دهیم و با آگاهی کامل راهی سفر شوید.

تالاب لیپار کجاست؟

تالاب لیپار چابهار در منطقه بکر و زیبای استان سیستان بلوچستان، یعنی مسیر چابهار به خلیج گواتر قرار دارد. این مسیر که توسط کوه‌ها و صخره‌های زیبا و هیجان انگیزی احاطه شده، به محل تلاقی رودخانه و دریا که همان تالاب لیپار باشد منتهی می‌شود.

تالاب لیپار در واقع بین دو کوه و در یک دره قرار گرفته که آب‌های مختلف در نهایت به این دره می‌ریزند و تالاب لیپار را تشکیل می‌دهند. تالاب صورتی لیپار در جنوب شرق ایران و در نزدیکی دریای عمان و اقیانوس هند قرار دارد.  چابهار در دره‌ی جاده چابهار به گواتر قرار دارد. نزدیک ترین روستا به تالاب لیپار چابهار، روستای رمین است.

درباره تالاب لیپار

تالاب لیپار که در حوالی دریای عمان واقع شده است و تولدش را مدیون این دریا است، یکی از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان به‌ حساب می‌آید و در میان گردشگران بسیار محبوب است. در واقع لیپار صورتی ‌رنگ، حاصل بی‌حرکت ‌ماندن بخشی از آب دریای عمان است. دریاچه لیپار چابهار با روستایی که در آن جا خوش کرده، هم ‌نام است. ترکیب صورتی رویایی و آسمان آبی، فوق ‌العاده چشمگیر و دوست داشتنی است و زیبایی منظره این دریاچه با کوهی که به آن مشرف است کامل می‌شود. تالاب صورتی لیپار، منطقه‌ای بکر و منحصر به ‌فرد است که بستر آن میزبان گونه‌های جانوری همچون فلامینگو، حواصیل، تیهو، خوتکا و… است و گیاهانی همچون گز و چش این دریاچه رویایی را تزئین کرده‌اند.

دلیل صورتی بودن دریاچه چابهار

دلیل اصلی شهرت و محبوبیت تالاب لیپار چابهار رنگ صورتی مایل به سرخ آن است. تالاب لیپار محل اتصال چندین رودخانه کوچک و بزرگ است که از زمین‌های مختلفی عبور می‌کنند. هرکدام از این رودخانه‌ها به همراه خود حجم زیادی از مواد آلی و معدنی را همراه می‌آورند و تجمع همه این مواد آلی و معدنی به همراه حجم بالایی از پلانکتون در این تالاب، باعث به وجود آمدن فرآیندهای زیستی مختلفی می‌شود که در نتیجه فعالیت این پلانکتون‌ها، رنگ آب تالاب به رنگ صورتی در می‌آید.

جلبک «دونالیلا سالینا» که تحمل شوری زیادی دارد در آب این دریاچه رشد می‌کند و در تماس با دسته‌ای از باکتری‌ها منجر به تولید رنگدانه صورتی می‌شود. به ‌طور کلی، عوامل گوناگونی در فراهم ‌شدن شرایط مناسب برای تشکیل دریاچه‌های صورتی نقش دارند؛ آب‌ و هوا، جنس خاک بستر دریاچه و میزان شوری آب از عواملی هستند که محیط مناسب رشد این نوع جبلک و زیست این‌گونه از باکتری را فراهم می‌کنند.

ازدیاد بی ‌رویه گروهی از جلبک‌ها در یک محیط آبی کشند سرخ یا آب ‌سرخه نام دارد که در طی آن، رشد این جلبک‌ها افزایش یافته و با ترشح سم، منجر به کمبود شدید اکسیژن ماهی‌ها و دیگر آبزیان منطقه و در نهایت خفگی و مرگ آن‌ها می‌شوند. بر خلاف ظاهر زیبای پدیده کشند سرخ که سرخ ‌تر شدن آب و جذب گردشگران به تالاب‌های صورتی مانند لیپار می‌شود، این پدیده تاکنون در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان خسارات زیادی به ماهیگیران زده است.

پوشش گیاهی و جانوری تالاب لیپار

تالاب لیپار در یکی از بهترین موقعیت های جغرافیایی منطقه قرار گرفته و در مسیر راه آب های بسیار متنوعی واقع شده است. درواقع پوشش گیاهی در منطقه چابهار کمی متفاوت است و به دلیل آب و هوای کویری این منطقه پوشش گیاهی تالاب لیپار نیز متشکل از گیاهان کویری مانند بوته‌ها و درختچه‌های گز، چش، کهور، نی، بلوط و حرا است که با تبخیر آب در دوره‌های مختلفی در طی سال از آب خارج می‌شوند. این تالاب همچنین از نظر گونه‌های مختلف گیاهی تنوع بالایی نسبت به دیگر همتایان خود دارد.

مهم ترین گیاهی که در منطقه لیپار رشد می‌کند، پنبه وحشی است. این نوع پنبه‌ها به دلیل مرغوبیت و کیفیت بسیار بالایی که دارند، به عنوان یکی از منابع درآمد مردم محلی استفاده می‌شوند. این پنبه‌های وحشی برای استفاده در انواع پتو و لحاف و بالش استفاده می‌شود.

گونه های جانوری تالاب لیپار

دریاچه صورتی لیپار یک دریاچه  فصلی است و در فصول خاصی از سال، میزبان گونه‌های مختلف جانوری است. پلانکتون‌ها اولین و مهم ‌ترین گونه‌های جانوری موجود در دریاچه لیپار هستند که دلیل اصلی خاص بودن رنگ آب دریاچه هم وجود همین پلانکتون‌ها است. البته بد نیست بدانید که گونه‌های جانوری موجود در آب این تالاب محدود به یک نمونه پلانکتون نمی‌شوند.

تالاب لیپار در واقع یکی از بزرگترین زیستگاه‌های گیاهی و جانوری در منطقه جنوب شرق کشور است. علاوه بر در اکوسیستم تالاب، حیوانات مختلفی زندگی می‌کنند. تقریبا در تمامی ایام سال و زمانی که تالاب پر از آب است، همیشه پرنده‌های متنوعی را روی سطح تالاب مشاهده می‌کنید. تنوع پرنده‌های تالاب لیپار به پرنده‌های دائمی و مهاجر تقسیم می‌شوند. این پرنده‌ها در که معمولا پرنده‌های آب شیرین و شور هستند، از نقاط مختلف جهان به این تالاب می‌آیند و شاید امکان دیدن آن‌ها در دیگر نقاط کشور فراهم نباشد. از جمله این پرندگان می‌توان به خوتکا، طاووسک، فلامینگو، چنگر، کشیم، حواصیل، باقرقره، مرغ ماهی خوار، کبک و پرندگان متعدد دیگری زندگی می‌کنند.

عمده این پرندگان در فصل زمستان که هوای این منطقه نسبت به دیگر نقاط جهان گرم‌تر و مساعدتر است، به تالاب می‌آیند و با عبور از زمستان و گرم شدن هوا، این پرندگان مهاجرت خود را از سر می‌گیرند.

بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار

وقتی صحبت از سفر به مناطق جنوبی ایران می‌شود، همگی به یاد خورشید و تابش قدرتمند آن در این اقلیم جغرافیایی می‌افتیم. بنابراین با شروع سرما، سفر به چابهار و دریاچه لیپار رونق می‌گیرد. البته فراموش نکنید که این دریاچه صورتی در تمام فصول زیبا و تماشایی است، اما بیشترین مسافران لیپار در زمستان و بهار راهی این منطقه می‌شوند.

با شروع بهار و رسیدن نوروز، تعداد مسافران منطقه افزایش پیدا می‌کند و این ایام به دلیل تعطیلات و آب‌ و هوای مناسب، یکی از شلوغ ‌ترین روزهای لیپار محسوب می‌شود؛ اما سفر در تابستان به این منطقه، به دلیل گرما و کاهش سطح آب تالاب بسیار کم می‌شود. با شروع سرما و جان‌گرفتن پاییز و زمستان، سر و کله پرندگان مهاجر و آب‌ و هوای مناسب نیز پیدا می‌شود و همه چیز برای سفر به لیپار و یک پرنده نگری بی ‌نظیر آماده می‌شود.

تجهیزات لازم برای بازدید از تالاب لیپار

برای بازید از تالاب زیبای لیپار بهتر است تجهیزاتی با خود داشته باشیم. بنابریان در بازدید از این تالاب تجهیزاتی چون کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی، کفش راحتی، لباس اضافی، دوربین عکاسی برای ثبت خاطرات و دوربین شکاری برای تماشای پرندگان نیاز پیدا خواهید کرد. اگر قصد شب‌ مانی در اطراف تالاب لیپار را دارید، حتما چادر مسافرتی، پتو یا کیسه خواب، چراغ قوه و خوراکی کافی به‌ همراه داشته باشید.

نکات سفر به تالاب لیپار

• بازدید از تالاب لیپار رایگان است و به صورت ۲۴ ساعته می‌توانید به تماشای آن بنشینید.
• برای بازدید از این دریاچه زیبا باید خودروی خود را در جاده ساحلی چابهار به گواتر پارک کنید و پیاده به کنار تالاب بروید. توجه کنید که زمین‌های اطراف دریاچه باتلاقی هستند و امکان گیرکردن خودرو در آن‌ها وجود دارد.
• برای کمک به اقتصاد محله، تلاش کنید تا حد امکان خریدهای خود را از فروشندگانمحلی انجام دهید و از محصولات محلی و صنایع دستی منطقه خریداری کنید.
• حتما زباله‌های خود را هر چند کوچک و در حد ته سیگار و یک پلاستیک کوچک، با خود از منطقه خارج کنید.
• تالاب لیپار یک محیط محافظت شده است؛ از ریختن زباله و مواد شیمیایی به داخل آب که باعث شود تا موجودات زنده و پلانکتون‌های داخل دریاچه از بین بروند و شکل و رنگ خاص آب دریاچه تغییر کند، خودداری فرمایید.

جاهای دیدنی اطراف تالاب لیپار

کوه های مریخی

بد نیست بدانید که در نزدیکی‌های چابهار، منطقه‌ای وجود دارد می‌توانید تا حدودی حال و هوای کوه‌های سطح مریخ را تجربه کنید. کوه‌های مینیاتوری چابهار یکی از عجیب ‌ترین و زیباترین جاذبه‌های طبیعی این منطقه هستند.

این کوه‌ها در طی دوران زمین شناسی به نحوی رسوب کرده و در ادامه فرسایش پیدا کرده‌اند که منظره‌ای شبیه به آنچه که از ناهمواری‌های سطح سیاره مریخ می‌نشاسیم را تداعی می‌کند. این کوه‌ها که عمدتا از رسوبات جانداران سخت پوست دریایی و ماهی‌های موجود در اقیانوس تشکیل شده‌اند، با آمدن فصل بهار و سرسبز شدن، منظره‌ی بسیار دیدنی و به یاد ماندنی را ایجاد می‌کند.

حتی اگر فرصت شما برای بازدید از تالاب لیپار چابهار زیاد نیست و قصد دارید به صورت کوتاه از این منطقه بازدید کنید، حتما کوه‌های مینیاتوری را در برنامه بازدید خود قرار بدهید.

تالاب دشتار

در نزدیکی تالاب لیپار تالاب کوچک دیگری واقع شده که به آن دشتار می‌گویند. برخلاف لیپار این تالاب به رنگ صورتی نیست و درختان آن را احاطه کرده‌اند.

دشتار در زبان محلی به عروس گفته می‌شود و دلیل نام گذاری این تالا، زیبایی بیش از اندازه و همچنین درختان سرسبز اطراف آن است که در اقلیم گرم و خشک چابهار یک نقطه عطف محسوب می‌شود.

درخت انجیر معابد

جاذبه درخت انجیر معابد چابهار حدود سه کیلومتر با تالاب صورتی فاصله دارد. انجیر معابد به ‌دلیل چرخه زندگی غیر معمول و قد بلند خود در طول تاریخ مورد توجه بوده است. دانه‌های این درخت درون فضله پرندگان روی درختان دیگر سقوط می‌کنند، دانه‌ها جوانه می‌زنند و ریشه‌ها به‌سمت زمین حرکت می‌کنند. شاخه‌های انجیر معابد به‌ تدریج درخت میزبان را دربر گرفته و آن را خفه می‌کنند؛ به همین دلیل به درخت خفه ‌کننده نیز معروف است.

تفریحات تالاب لیپار

یکی از بهترین ویژگی‌های تالاب لیپار چابهار این است که تفریحات مناطق اطراف آن، همچنان بافت محلی خود را حفظ کرده‌اند و خبری از تفریحات رایجی که به محیط زیست آسیب می‌زنند، در اطراف این دریاچه نیست، اما اما شما می‌توانید در طول مدت اقامت خود در اطراف تالاب صورتی لیپار چابهار از تفریحات و فرهنگ محلی مردم لذت ببرید.

یکی از رایج‌ترین تفریحات اطراف دریاچه لیپار شتر سواری است. شترهایی که با المان‌ها و نماد فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان و چابهار تزیین شده و این تجربه را هم به مجموع تجربه‌های سفر هیجان انگیز خود اضافه کنید.

به جز این ها  در تمامی روزهای هفته، از حدود ساعت ۹ صبح، بازارچه‌های محلی فروش محصولات و صنایع دستی بومی در نزدیکی دریاچه لیپار برگزار می‌شود. در این بازارهای محلی، شما می‌توانید انواع صنایع دستی، محصولات کشاورزی، زیورآلات و گردنبند و دستبندهای دست ساز محلی و همچنین محصولاتی که از دریاچه به دست آمده‌اند، مانند نمک دریایی، صدف و گوش ماهی و سایر محصولات جذاب را با قیمت بسیار مناسبی خریداری کنید.

همچنین اگر تا نزدیکی‌های غروب در کنار تالاب لیپار بمانید، احتمالا چند جوان را می‌بینید که با ساز محلی به کنار دریاچه می‌آیند و صدای خوش موسیقی محلی را در فضا جاری می‌کنند.

امکانات رفاهی لیپار

در نزدیکی تالاب لیپار چندین رستوران و غذاخوری محلی وجود دارند که اکثر آن‌ها غذاهای دریایی محلی چابهار و جنوب شرق کشور را عرضه می‌کنند.

جذابیت این رستوران‌ها در این است که شاید شما بتوانید غذاهای جنوبی خوزستان و بوشهر و بندرعباس و یا غذاهای شمالی را در شهرهای بزرگ مانند تهران پیدا کنید، اما غذاهای سیستان و بلوچستانی و خصوصا غذاهای محلی منطقه چابهار به ندرت در جای دیگری پیدا می‌شوند و تجربه‌ی این غذاهای محلی در رستوران‌های محلی، یکی از کارهایی است که به هیچ وجه نباید در هنگام سفر به تالاب لیپار چابهار آن را فراموش کنید.

اقامت در نزدیکی تالاب لیپار

برای اقامت در چابهار و در نزدیکی تالاب لیپار چند گزینه پیش روی شماست. اولین گزینه ای که به ذهن مسافران می رسد رزرو هتل در چابهار است،اما به جز این شما می توانید با اقامت در اقامتگاه های بومگردی چابهار سفری خاطره انگیزتر داشته باشید. در این روستا چندین اقامتگاه بوم گردی با امکانات متعدد قرار دارند که می‌توانید در یک فضای کاملا محلی اقامت داشته باشید و با فرهنگ مردم این منطقه بیشتر آشنا شوید.

علاوه بر این دو مورد شما می توانید با اجاره ویلا و سوئیت در چابهار نیز خیال خودتان را از هر بابت راحت کرده و آسوده خاطر راهی سفر شوید و در طول سفر نیز به گردش و تفریح بپردازید و نگرانی از بابت محل اقامتتان و امنیت جانی و مالی نداشته باشید.