آشنایی با مینودشت، دشت بهشت

سرزمین های شمال ایران گنجینه های ارزشمندی هستند که چشم و دل هر مسافری را به سمت خود می‌کشانند. مینودشت که خیلی ها آن را بهشتی جذاب و کوچک می پندارند یکی از همین سرزمین هایی است که جایی در گوشه شمال شرقی کشورمان جا خوش کرده و پر از انبوه جاذبه های دیدنی و گردشگری است. مینودشت یکى از شهرهاى شرقى استان گلستان واقع در شمال ایران است که به جهت طبیعت بکر و چشم اندازهاى بسیار زیبایش از گذشته ها به نام هاى دشت سبز، دشت بهشت، دشت مینو و نهایتا مینودشت معروف بوده است. این شهر زیبا و سرسبز که در دامان البرز شمالی آرمیده است همانند زمردی زیبا بر تارک استان گلستان می درخشد. برای اینکه با مینودشت زیبا آشنا شوید و همه چیز را در موردش بدانید، تا پایان این مقاله از مجله گردشگری لیدوماتریپ با ما همراه باشید.

معرفی مینودشت

مینودشت، مرکز شهرستان مینودشت و یکی از شهرهای استان گلستان است.، این شهر یکی از کهن ترین شهرهای استان گلستان بوده و قدیمی ترین نامی که به شهر مینودشت نسبت داده شده کبود جامه است. بادهای گرم پاییزی، زمستان‌های سرد، تابستان‌های گرم و مرطوب و هوای دلپذیر و مطبوع بهار از خصوصیات مینودشت است.

شغل مردم مینودشت کشاورزی،‌ بازرگانی و تجاری است. نوغانداری نیز در اقتصاد شهر نقش مهمی را ایفا می‌کند. کارخانجات آرد، شالیکوبی، کارخانه پنبه پاک‌ کنی، سردخانه، سیلوی بزرگ و شهرک صنعتی و غذایی از مراکز مهم تولیدی و صنعتی این شهر است. باغ‌های میوه، برنج، غلات (گندم، جو و دانه‌های روغنی نظیر گلزا و سویا)، توتون، سیگار، ابریشم، حبوبات و صیفی‌جات از محصولات کشاورزی مینودشت است.

مینودشت کجاست؟

این شهرستان با وسعت ۷۰۰ کیلومتر مربع ۲/۴ درصد از خاک استان گلستان مختص خود کرده است. ارتفاع مینودشت از سطح دریا ۹۰۱ متر بوده و در ۹۸ کیلومتری گرگان و در مجاورت جاده تهران-مشهد‌ واقع شده است.

همسایگان این شهر از جنوب استان سمنان و خراسان، از شرق شهر گالیکش، از غرب شهرستان آزادشهر و از شمال شهرستان گنبد کاووس است. مینودشت در دنباله دامنه کوه‌های البرز شرقی قرار دارد.

تصاویر مینودشت

نام سابق مینودشت

مینودشت در دوره‌های مختلف اسامی متفاوتی داشته که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به کبود جامه، حاجیلر، سنگرلر و سنگر حاجیلر و دشت مینو اشاره کرد. نام گذاری این شهر به حاجی لر به واقعه ی اعلام اسقلال محمد حسن خان جلایر مربوط می گردد که خود را فرمانروای این ناحیه خواند. محمد حسن خان با لشگر کشی پادشاه وقت ایران، به دژ ماران پناه برد. اما یکی از معتمدین او به نام حاجی لر، با رشوه گرفتن از فرمانده لشکر اعزامی، وی را به دام انداخت. از این زمان ماران کوه و پیرامون آن، به عنوان پاداش به حاجی واگذار شد و این سرزمین را حاجی لر نامیدند.

سرانجام، به‌ خاطر طبیعت بکر و چشم ‌انداز زیبا، این شهر توسط رضاخان مینودشت نام گرفت. شهری که در دامان البرز شرقی جای گرفته و ارتفاعاتش پس از گذر از پارک ملی گلستان، به ارتفاعات خراسان شمالی می‌پیوندد. مینودشت را بسیاری با نام دشت بهشت نیز می شناسند، نامی که الحق برازنده این زیبای پرناز در دامان البرز شمالی است.

تاریخچه مینودشت

پی تاریخ را اگر بگیرید خواهید دید که تا همین یک قرن پیش مینودشتی در کار نبوده است. مینودشت در ابتدا یک روستا بوده و رضا شاه پهلوی دوره سربازی خود را در آن سپری کرده است. رضا خان بعد از پادشاه شدن به حاجیلر (مینودشت) رفت. موقع بازگشت به تهران فرمان داد نام حاجیلر را به مینودشت تغییر دهند. اقوامی نظیر ساسانی، مازنی و کتولی از اقوام اولیه بودند که در سالیان دور نخستین مردمانی بودند که در این منطقه می‌زیسته‌اند.

آب و هوای مینودشت

مینودشت از آب و هوای معتدل و مرطوب برخوردار است. بیشترین و کمترین دمای این شهر به‌ترتیب ۴۳ درجه و ۵ درجه سانتی‌گراد و میانگین درجه حرارت سالانه حدود ۱۸ درجه سانتی‌گراد است. بادهای گرم پاییزی، زمستان‌های سرد، تابستان‌های گرم و مرطوب و هوای دلپذیر و مطبوع بهار از ویژگی‌های آب و ‌هوایی مینودشت هستند.

ریزش باران به ‌دلیل وجود ارتفاعات در شرق و جنوب و وزش بادهای سرد شمالی و مرطوب شمال غرب و همچنین در نقاط کوهستانی تا ارتفاعات متوسط بیشتر است. نواحی کم ارتفاع و جلگه‌ای از آب و هوای معتدل و نیمه مرطوب برخودار است.

بهترین زمان سفر به مینودشت

مینودشت در چهار فصل سال زیبا و دیدنی است. بر اساس سلیقه و علاقمندی شما، بهترین فصل سفر به مینودشت متفاوت می‌شود. در بهار و تابستان هوای مینودشت بسیار مطبوع است. اما پاییز مینودشت بسیار رنگارنگ و البته همراه با بارش باران است. اگر از قدم زدن در باران لذت می‌برید، مینودشت در پاییز می‌تواند یک انتخاب عالی برای شما باشد. در زمستان مینودشت و به ویژه مناطق کوهستانی آن پوشیده از برف می‌شود و اگر از برف و سرمای زمستان لذت می‌برید، زمستان را برای سفر به این شهر انتخاب کنید.

به هرحال با وجود این‌ که مینودشت در هر چهار فصل سال زیبا و دیدنی است، اما شاید بتوان بهترین زمان سفر به مینودشت را فصل‌های بهار و پاییز دانست.

جاهای دیدنی مینودشت

جاذبه های تاریخی و فرهنگی مینودشت

تاکنون حدود ۳۰۰ محوطه، تپه، غار و بنای تاریخی- فرهنگی در این شهرستان شناسایی شده که از این تعداد، ۱۱۲ اثر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند. از تپه‌های باستانی مینودشت می‌توان به تپه بازگیر که در روستای بازگیر قرار دارد و تپه پل مینودشت اشاره کرد.

قلعه سلیمان بوقه، حمام کهنه یا حمام خوردیماق، روستای قلعه قافه و موزه مینودشت گردشگران را با تاریخ و پیشینه‌ی این شهر زیبا آشنا می‌کنند. شهر تاریخی دشت حلقه نیز از مهم‌ترین و ارزشمندترین آثار تاریخی-فرهنگی این منطقه محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و قدمتش به دوره اشکانیان برمی‌گردد.

تپه بازگیر

در روستای بازگیر از توابع دهستان چهل چای، بخش مرکزی در ۴ کیلومتری غرب مینودشت قرار دارد و از مهم ترین و ارزشمندترین اثر تاریخی-فرهنگی منطقه است که در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده. این اثر عامل شهرت روستای بازگیر در مجامع علمی کشور است.

دشت حلقه

دشت حلقه در ۱۲ کیلومتری غرب شهر مینودشت واقع شده است. قدمت این شهر تاریخی به دوره اشکانیان برمی‌گردد. این اثر در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

قلعه سلیمان بوقه

قلعه سلیمان بوقه یکی دیگر از جاذبه های تاریخی مینودشت است. که در فاصله حدود ۳ کیلومتری شرق روستای ترسه قرار واقع شده است. قلعه سلیمان بوقه، بر روی کوهستانی جنگلی قرار دارد که ارتفاع آن به حدود ۲هزار متر از سطح دریا می‌رسد. نام این کوهستان، بوقوتو است و برای دسترسی به قلعه سلیمان بوقه، باید از میان این جنگل عبور کنید. این کوهستان، کوهستانی سنگی و صخره‌ای است و پرتگاه‌هایی بسیار بلند و عمیق دارد. به همین خاطر می‌توان گفت که دسترسی به این قلعه تاریخی اصلا کار ساده‌ای نیست.

جاذبه های طبیعی مینودشت

منطقه جنگلی باقر آباد، چراغ تپه و آق ‌چشمه از محبوب ‌ترین تفرجگاه‌های مینودشت به شمار می‌آیند. آبشار لولوم، آبشار حسینا و تنگه چهل چای نیز از زیباترین دیدنی‌های طبیعی مینودشت هستند که طبیعت ‌دوستان زیادی را به تماشای خود دعوت می‌کنند و می‌توانند بخش اصلی برنامه‌ی سفر گردشگران به این منطقه را در بر بگیرند.

آبشار لولوم

در منطقه مینودشت می‌توانیم شاهد چشمه‌های جوشان، رودهای جاری و آبشارهای خروشان باشیم. آبشار لولوم یکی از دیدنی ‌ترین آبشارهای مینودشت است. این آبشار در بخش مرکزی شهرستان مینودشت و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. برای دسترسی به آبشار لولوم، باید از کنار شهرک صنعتی مینودشت عبور کنید. این آبشار در حاشیه جاده بین المللی تهران – مشهد واقع شده و دسترسی به آن دشوار نیست. با حدود ۱۵ دقیقه پیاده ‌روی می‌توانید خودتان را به آبشار لولوم برسانید.

چراغ تپه

چراغ تپه یکی دیگر از جاهای دیدنی مینودشت است که برای پرواز نیز از آن استفاده می‌کنند. چراغ تپه در فاصله ۳ کیلومتری جنوب ‌شرق مینودشت واقع شده است. این منطقه بافتی طبیعی و جنگلی دارد. این منطقه بسیار مورد توجه گردشگران و مخصوصا ورزشکاران قرار گرفته است. پیاده ‌روی، کوهنوردی، صخره ‌نوردی و البته پرواز با پاراگلایدر، جزو ورزش‌های محبوبی هستند که می‌توانید در این منطقه تجربه کنید. چراغ تپه یک منطقه کوهستانی است. به همین خاطر هوا در شش ماه دوم سال بسیار سرد می‌شود.

آبشار حسینا

آبشار حسینا یکی از جاهای دیدنی مینودشت محسوب می‌شود. این آبشار در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. اکثر آبشارها و کلاً جاهای دیدنی مینودشت، کمتر شناخته‌شده هستند. به همین خاطر، خبری از شلوغی و تردد در این منطقه نیست. بلندی این آبشار به حدود ۲۵ متر می‌رسد. همچنین در نزدیکی آبشار، چند غار آهکی به چشم می‌خورد. اگر اهل ماجراجویی هستید و مهارت کوهنوردی دارید، می‌توانید خودتان را به داخل این غارهای آهکی بکشانید. در اطراف آبشار حسینا، مناظر طبیعی خیره‌ کننده و تماشایی انتظار شما را می‌کشند.

آداب و رسوم مینودشت

از جمله شهرهایی که مردم آن آداب ‌و رسوم نوروزی خاصی دارند، شهرستان مینودشت است که اقوام محلی همچون قزلباش، تات و مهاجران قدیمی از جمله آذری، سیستانی، خراسانی و شاهرودی در آن زندگی می‌کنند. یکی از این رسم‌ها، سفره آچما نام دارد؛ آیینی برای نوعروسانی که هنوز به خانه خود نرفته‌اند و خانواده داماد، لباس و سفره‌ای از جنس پارچه را به‌ همراه سینی‌هایی از حلوا برنجی در کنار نان‌های محلی چون کاک و دیگر شیرینی‌ها به‌ عنوان هدیه به خانه نوعروس می‌برند. در عید نوروز در دورهمی‌ها، بازی‌های محلی نظیر توپ آغاجو و کشتی محلی نیز در بین جوان‌تر‌ها انجام می‌شود.

لباس مردم این منطقه به ‌دلیل وجود اقوام قزلباش از دون (ردای بلند)، چاکمن (بالاپوش)، ایچمک یا پوستین، کونیک (نوعی پیراهن)، بالاق (نوعی شلوار) و کلاه پوشش مردان ترکمن تشکیل می‌شود. قیرمیز کونیک (نوعی پیراهن ابریشمی)، چابیت (بالاپوش)‌ و شلوار نیز جزو پوشش زنان ترکمن به حساب می‌آید. دختران ترکمن از بوریک یا عرق‌چین استفاده می‌کنند که با زیور ‌آلات نقره آراسته می‌شود. زنان اصیل قزلباش از زمان‌های دور لباس مزین به سکه و یراق از جنس ابریشم سرخ به تن می‌کنند که هنر دست توانایشان و ثمره تلاش و همتشان است.

مردم مینودشت

جمعیت مینودشت در حدود ۳۲ هزار نفر برآورد شده است. اقوام محلی ساکن نظیر کتولی، قزلباش، تات و مازندرانی و مهاجران قدیمی از جمله آذری، (سیستانی، خراسانی و شاهرودی) از ساکنان این شهر هستند. مردم مینودشت به زبان فارسی و ترکی صحبت می‌کنند.

شهرستان مینودشت محل زندگی قوم قزلباش است بنابراین بیشترمردم این شهر ترک بوده و در انتهای اسم فامیلی آن‌ها «لی» مثل قره سفلی، قزلسفلی، ممشلی، سنجه ونلی، و… وجود دارد.

سوغات مینودشت

نوغانداری و ابریشم ‌بافی، محصولات نمدی، سوزن‌ دوزی، حصیر بافی، گلیم‌ بافی، قالی و قالیچه جزو صنایع‌ دستی استان گلستان به شمار می‌روند که انواع آن در مینودشت نیز رایج است و می‌توانند در سبد خرید گردشگران قرار بگیرند. علاوه بر این، حلوای اوماج، سرغربیلی، نان پادرازی و جز حلوا نیز از خوراکی‌های محلی و خوشمزه مینودشت هستند که جزو سوغاتی‌های پرطرفدار این شهر محسوب می‌شوند.

غذای محلی مینودشت

خورشت جرجرم یکی از غذاهای محلی این شهر است که بهتر است در طول سفرتان طعم لذیذ آن را امتحان کنید. بولامه که شبیه حلیم است، باسترما پلو، نخود پلو با کشمش، آش ترشی، خورشت برنج، خورشت ماش، خورشت گزنه، آش ماست و انواع نان‌های محلی همچون نان تاتاری، از دیگر غذاهای محلی مینودشت هستند که لذت چشیدن آن‌ها را به هیچ عنوان نباید از دست بدهید.

خورشت جرجرم

خورشت جرجرم یکی از غذاهای محلی وسنتی ترک‌های قزلباش مینودشت است. گیاه جرجرم نوعی گیاه خودرو و وحشی است که برگ‌های آن به شکل قلب بوده و عطر و طعم بینظیری به غذا می‌دهد. این گیاه از اوایل آبان ماه بیشتر به چشم می‌خورد.

طرز تهیه

برای قدم اول لوبیاها را از شب قبل خیس نموده، سپس ماش و لوبیا را شسته و به همراه گوشت و یک عدد پیاز کوچک با ۴ تا ۵ پیمانه آب روی حرارت ملایم قرار دهید.

بعد از به جوش آمدن مواد، سبزی خورد شده را اضافه کرده، درب قابلمه را بگذارید وحرارت را ملایم نموده و اجازه دهید آرام بجوشد تا مواد پخته شود (حدودا ۳ساعت)

در نیم ساعت آخر سیر را سرخ کرده، سپس نمک، فلفل و زردچوبه را به آن اضافه نموده و همه را داخل خورشت می‌ریزیم.

یک قاشق آرد برنج را با یک چهارم پیمانه آب سرد حل نموده داخل خورشت می‌ریزیم. در آخر مقداری رب انار هم به عنوان چاشنی به آن اضافه می‌کنیم.

باسترما پلو

باسترما در زبان ترکی به معنی فشرده کردن است و در این پلو خوشمزه گوشت یا مرغ همزمان با پخت برنج پخته می شود. باسترما پلو را می توانید با مرغ یا گوشت اردک نیز تهیه کنید.

طرز تهیه

ابتدا گوشت اردک را خوب شسته سپس رب های انار، ازگیل و آلوچه را با هم مخلوط کرده به همراه نمک و فلفل سیاه به گوشت اردک زده و خوب ماساژ دهید سپس پیاز حلقه شده را روی اردک بگذارید و برای چند ساعت استراحت دهید تا بوی زهم آن از بین برود.

در یک قابلمه نسبتا بزرگ آب ریخته تا به جوش بیاید. سپس پیاز را چند قاچ کرده به همراه کره به گوشت اردک اضافه کنید و زمان دهید تا گوشت اردک خوب پخته شود و در حین پخت از روی آب داخل قابلمه با قاشق روی گوشت اردک بریزید.

یک پیاز دیگر را رنده ریز زده و داخل تابه که روغن نریخته کمی تفت بدهید تا آب پیاز کشیده شود. سپس کمی روغن ریخته و گردو را اضافه می‌کنیم. بعد از آن چند عدد آلو به همراه دانه‌های انار را اضافه می‌کنیم. محصول حاصل که به آن لونگی گفته می شود را داخل شکم اردک ریخته و کنار می‌گذاریم.

برنج را از شب قبل با مقداری نمک خیس کرده، سپس روی حرارت می‌گذاریم تا به جوش بیاید. وقتی کمی نرم شد آبکش کنید و کف قابلمه ته دیگ مورد نظر را بگذارید سپس یک لایه از برنج ریخته و کمی زعفران ریخته و با برنج مخلوط و با کفگیر منسجم می‌کنیم و اردک پخته شده را روی برنج قرار می‌دهیم. سپس مابقی برنج را ریخته و باسترما پلو را دم می گذاریم و در انتهای پخت کمی کره روی برنج ریخته و در دیس مورد نظر برگردانید.

رستوران های مینودشت

از رستوران های مینودشت می‌توان به کبابی و دیزی‌ سرای حاجیلر، اکبرجوجه مینودشت، رستوران گل گندم، فست ‌فود حامد، پیتزا ساندویچی نیلز، کافه رستوران چینو و پیتزا و ساندویچ پسر خوب اشاره کرد که گزینه‌های خوبی برای صرف یک وعده غذای لذیذ در این شهر به شمار می‌روند. البته اگر تمایل به صرف غذاهای محلی دارید، بهتر است رستوران‌های داخل شهر را فراموش کنید و در یکی از اقامتگاه‌های بومگردی، از طعم لذیذ غذاهای محلی با دستپخت خانگی لذت ببرید.

مراکز خرید مینودشت

شهر مینودشت مراکز خرید متعددی دارد. پاساژ پرنیان در مینودشت یکی از مراکز خرید این شهر است که در آدرس چهار راه برق، خیابان ولیعصر مینودشت قرار دارد. پاساژ صاحب ‌الزمان نیز در خیابان سید جمال‌ الدین اسد آبادی مینودشت واقع شده و برای خرید می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. سه شنبه بازار مینودشت نیز یکی از مراکز خرید سنتی این شهر است که برای خرید سوغات و همچنین گشت‌ و گذار در میان فرهنگ مینودشت مکان مناسبی به حساب می‌آید.

راه های دسترسی به مینودشت

برای سفر به مینودشت می‌توانید از خودروی شخصی یا اتوبوس استفاده کنید؛ به‌خصوص که مینودشت در مجاورت جاده‌ی تهران-مشهد قرار دارد و گردشگرانی که عازم مشهر هستند نیز می‌توانند در طول سفرشان، بازدید و استراحتی در این شهر داشته باشند. برای اطلاع از چگونگی سفر هوایی و ریلی به مینودشت، در ادامه با ما همراه باشید.

سفر هوایی به مینودشت

اگر سفر هوایی جزو اولویت‌های سفرتان است و آن را به سایر روش‌های سفر ترجیح می‌دهید، باید بدانید که مینودشت فاقد فرودگاه است؛ پس می‌توانید به فرودگاه گرگان پرواز کنید و از آنجا با اتوبوس یا تاکسی راهی مقصد شوید. فاصله‌ی گرگان تا مینودشت حدود ۱۱۰ کیلومتر است.

سفر زمینی به مینودشت

مینودشت ایستگاه قطار ندارد و در صورتی که مایل به سفر ریلی به شمال کشور هستید، می‌توانید تا گرگان را با قطار طی کنید و مابقی مسیر را تا مینودشت به وسیله اتوبوس یا سواری ادامه دهید. ایستگاه راه‌آهن گرگان جزئی از راه‌آهن سراسری ایران محسوب می‌شود و گردشگران می‌توانند با خرید بلیط قطار به گرگان به‌راحتی در کوپه بنشینند، ساعت‌ها از مسیر لذت ببرند و محو تماشای محیط اطراف شوند.

برای اینکه با اتوبوس به مینودشت سفر کنید، باید ضمن تماس با پایانه‌ی مسافربری محل سکونت خود، از وجود اتوبوس به مقصد مینودشت اطلاع کسب کنید و در صورتی که اتوبوسی وجود نداشت، تا گرگان را با اتوبوس بروید و برای باقی مسیر از اتوبوس ‌های محلی یا تاکسی استفاده کنید.

اگر ساکن تهران هستید و می‌خواهید با خودروی شخصی‌تان به مینودشت سفر کنید، از تهران راهی دماوند، فیروزکوه، قائم ‌شهر، ساری، بهشهر، گرگان و آزادشهر شوید که به مینودشت منتهی می‌شود یا اینکه مسیر ورامین، گرمسار، سمنان، دامغان و شاهرود را انتخاب کنید تا پس از عبور از آزادشهر، به مینودشت برسید. فاصله تهران تا مینودشت از جاده فیروزکوه حدود ۵۲۰ کیلومتر و از اتوبان سمنان حدود ۵۶۰ کیلومتر است.

در صورتی که ساکن غرب کشور و شهری مثل سنندج هستید، می‌توانید از سنندج به‌سمت بیجار، ابهر، قزوین و تهران حرکت کنید و طبق آنچه که برای سفر تهران-مینودشت گفتیم، ‌به مسیر خود ادامه دهید.

ساکنان جنوب کشور و شهر بندرعباس می‌توانند مسیر بندرعباس-سیرجان را در پیش بگیرند و سپس با عبور از جاده‌ی میبد-احمد آباد یزد، وارد ‪جاده اردکان-چوپانان‏ شده و به‌سوی جاده انارک-خور در استان اصفهان بروند و در ادامه به‌طرف سمنان و شاهرود و در نهایت آزادشهر و مینودشت حرکت کنند. در صورتی هم که در شرق کشور و شهری مثل بیرجند زندگی می‌کنید، پس از عبور از شهرهای سرایان، فردوس، کندر، بردسکن و سبزوار، جغتای، گرمه و گالیکش، در نهایت به مینودشت خواهید رسید.

اقامت در مینودشت

در صورتی که به ‌دنبال محل مناسبی برای اقامت هستید، می‌توانید شبی به‌ یادماندنی را در هتل های مینودشت همچون قصر مینودشت، هتل دو ستاره استقلال یا مهمانپذیر مینو سپری کنید. اما همیشه اقامت در هتل تنهاترین و بهتیرن راه نیست. علاوه بر هتل شما می‌توانید با اجاره ویلا و سوئیت هم اقامت خوبی برای خودتان رقم بزنید. ضمن اینکه امکان اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی مینودشت نیز می‌تواند تجربه‌ی متفاوت و منحصربه فردی را برایتان رقم بزند. برای انتخاب هرکدام از انواع اقامتگاه ها کافی است به صفحه رزرو آنلاین اقامتگاه در مینودشت مراجعه کرده و اقامتگاه مورد نظرتان را به راحتی و در کمترین زمان انتخاب و رزرو کنید.