لیست منتخب بهترین سوغاتی و صنایع دستی شمال

سوغاتی دادن ریشه در فرهنگ غنی و سنتی ایرانی دارد. همهٔ ایرانی‌ها از دیرباز هدیه دادن را امری پسندیده شمرده‌اند و هم اکنون پس از گذشت سالها، سوغاتی دادن هنوز جزء آداب و رسوم ایرانی است. امکان ندارد یک ایرانی به مسافرت برود و دغدغه سوغاتی مخصوص آن منطقه را نداشته باشد! در این مقاله به معرفی بهترین سوغاتی‌های شمال ایران اعم ازخوراکی و صنایع دستی پرداخته‌ایم. با مجله لیدوماتریپ همراه باشید.

شمال ایران از دیدنی‌ترین چشم اندازها در سراسر ایران برخوردار است و سرشار از ویژگی‌های ناب و فراموش نشدنی مانند آب و هوای مناسب، غذاهای محلی خوشمزه، معماری سنتی عالی و لباس‌های خوش رنگ و زیبا است. این منطقه با آب و هوای معتدل خزری هر آخر هفته افراد زیادی را به خود جلب می‌کند. در شمال ایران هم زندگی کوهستانی و هم ساحلی برقرار است، از این رو سالیان سال است که این منطقه به عنوان یکی از برترین و محبوب‌ترین مقاصد تفریحی در ایام تعطیلات تبدیل شده است.

شما می‌توانید برای اقامت در سوئیت و مسافرت کوتاه مدت در شمال از امکانات اجاره سوئیت در شمال لیدوماتریپ استفاده کنید، هر کجای شمال که بروید امکانات رزرو آنلاین اقامتگاه لیدوماتریپ در خدمت شماست.

سوغات خوراکی شمال ایران

خوراکی‌های خوشمزه‌ای را می‌توانید به عنوان سوغاتی از شمال به خانه خود ببرید از آن جمله:

• زیتون

با شنیدن اسم زیتون اکثراً به یاد بهشت ایران، شهر رودبار می افتیم. حتماً در حین مسافرت به شهرهای شمالی مغازه‌های بسیاری را دیده‌اید که قفسه‌هایشان پر از زیتون بوده است. همین نشان می‌دهد که زیتون چقدر در میان مردم محبوب است. زیتون از سوغاتی‌های پرطرفدار شمال است که در تمامی شهرهای این منطقه با کیفیت عالی پیدا می‌شود؛ البته لازم به ذکر است که هیچ زیتونی به مرغوبی زیتون رودبار نیست و این شهر یکی از صادرکنندگان زیتون و همچنین تولیدکننده بهترین زیتون خاورمیانه به شمار می‌رود. زیتون‌های شمال در دو رنگ سیاه و سبز به فروش می‌رسند که چندان فرقی باهم ندارند فقط زیتون سیاه روغنی‌تر است.

• ترشیجات شمال

امکان ندارد به شمال رفته باشید و با دیدن انواع ترشی‌ها و لواشک‌های رنگارنگ در مسیر شهرها و داخل خود شهرها آب دهانتان راه نیفتاده باشد! بدون شک شمال ایران از بهترین تولیدکنندگان ترشی در سراسر کشور است. این امر به این دلیل است که شمال ایران منطقه‌ای غنی از  باغ‌های مرکبات است، تمام‌ ترشی‌ها اعم از لواشک، بادمجان ترشی، سیرترشی، هفته‌بیجار، لیته، ترشی مرکبات، ازگیل و… توسط زنان شمالی تهیه می‌شوند. علاوه بر این، بسیاری از شمالی‌ها انواع میوه‌ها را خشک می‌کنند و به گردشگران می‌فروشند. اگر مزه‌های ترش و ملس را دوست دارید به هیچ عنوان ترشیجات شمال را فراموش نکنید!

• برنجک

برنجک یکی از معروف‌ترین شیرینی‌های مازندران است که در زبان محلی به آن بادونه (بهاردانه) نیز می گویند. این شیرینی همانطور که از نامش پیداست از برنج تهیه می‌شود. این شیرینی یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین شیرینی‌های این منطقه است و در زمان‌های قدیم در بسیاری از مراسم‌ها مانند عروسی، حنابندان و پاتختی تهیه و سرو می‌شد. این شیرینی می‌تواند یک انتخاب خوشمزه در لیست سوغات شما باشد.

• آب دندون

آب دندون همان نان برنجی شمالی است که بیشتر در آمل پیدا می‌شود. جالب است بدانید نام این شیرینی به دلیل ترد بودن زیاد آن، آب دندون نام گرفته است زیرا به محض اینکه آنرا در دهان قرار می‌دهید آب می‌شود. این شیرینی اکثراً در ابعاد کوچک تهیه می‌شود. البته نوعی دیگر از این شیرینی وجود دارد که ابعاد بزرگتری داشته و توسط بانوان شمالی تهیه می‌شود و اکثراً به عنوان هدیه در مراسم عروسی بکار می‌رود. آب دندون از آرد برنج نرم شده، کره یا روغن جامد، تخم مرغ، پودر قند، هل و وانیل ساخته می‌شود. بسته به سلیقه بعضی اوقات روی آن را نیز با تخم خرفه تزیین می‌کنند.

• نان کوهی

نان ییلاقی (کوهی) در لیست شیرین‌های خاص و متفاوت شمال ایران قرار دارد و بیشتر در ییلاقات مازندران تهیه می‌شود. این نان می‌تواند یک سوغات دلپذیر، یک میان وعده خوشمزه برای کودکان و یا یک انتخاب باسلیقه برای سفره افطار در ماه مبارک رمضان باشد. این نان بر خلاف آب دندون بسیار نرم و طعمی شیرین دارد. در تهیه نان کوهی از آرد، تخم مرغ، ماست، شیر، نمک و شکر و روغن استفاده می‌شود. البته بسیاری بسته به سلیقه شخصی خود از مواد دیگری برای تهیه این شیرینی استفاده می‌کنند.

• انواع ماهی

طبیعتاً به دلیل موقیعت جغرافیایی شمال ایران و مجاورت آن با دریای خزر انواع ماهی‌ها در این منطقه پیدا می‌شوند. بسیاری از بهترین رستوران‌های دریایی ایران در شمال ایران قرار دارند و بهترین و تازه‌ترین ماهی‌ها را سرو می‌کنند. اگر به شمال می‌روید و حتی قصد خرید سوغاتی هم ندارید حتماً باید ماهی شمال را امتحان کنید! از ماهی قزل آلا و سفید گرفته تا انواع میگو و اردک ماهی در شمال ایران موجود است. از جذاب‌ترین انواع ماهی‌ها در شمال می‌توان به خاویار اشاره کرد که به عنوان یکی از گران‌ترین خوراکی‌های جهان محسوب می‌شود. بیش از ۹۰ درصد خاویار جهان از دریای خزر به دست می‌آید و به همین دلیل این دریا به عنوان بزرگ‌ترین منبع ماهیان خاویاری شناخته می‌شود.

• چای

و اما… می‌رسیم به پرطرفدارترین سوغاتی خوراکی شمال، چای! ایرانی‌ها نمی‌توانند یک روز را بدون نوشیدن چند فنجان چای سر کنند از این جهت خرید چای به عنوان سوغات می‌تواند یک گزینه کاربردی و جذاب باشد. شمال ایران به دلیل آب و هوای مطبوع و خاک حاصلخیزش یک محل کشت فوق العاده برای انواع چای است. چای لاهیجان و گیلان بهترین چای‌های موجود در بازار ایران هستند و عطر و بوی خاص خود را دارند و می‌توانند خستگی یک روز سخت و طاقت فرسا را از تن در کنند.

سوغات صنایع دستی شمال ایران

با وجود قدم گذاشتن جامعه جهانی در مسیر تکنولوژی، ایران هنوز هم هویت سنتی خود را حفظ کرده است و قسمتی از صنایع آن را صنایع دستی تشکیل می‌دهند که سهم خود را در صادرات نیز دارند. شمال ایران یکی از قطب های صنایع دستی کشور به شمار می‌رود. در ادامه به معرفی تعدای از پرطرفدارترین صنایع دستی شمال ایران پرداخته‌ایم.

• حصیربافی

حصیربافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی ایران است که البته امروزه شکل پیشرفته‌تری پیدا کرده و توسط دستگاه هم انجام می‌شود. اما هنوز هم بسیاری به صورت دستی انواع حصیر را تولید می‌کنند. در مناطق شمالی از ساقهٔ برنج و ساقهٔ نی‌های مردابی برای حصیربافی استفاده می‌کنند. امروزه از حصیر محصولات متنوعی همچون: سبد نان، زنبیل (ساک خرید)، سبد میوه، زیرانداز، لوازم تزیینی، لوازم آشپزخانه و … ساخته می‌شود که می‌توانید آن‌ها را به عنوان سوغاتی خریداری کنید.

• موج‌بافی

موج‌بافی یکی از صنایع دستی استان مازندران است که در آن پارچه‌های پشمی تولید می‌کنند. موج‌بافی به دلیل ارزان‌قیمت بودن مواد اولیه هنری فراگیر است و در بسیاری از شهرها و روستاهای این استان انجام می‌شود. هنرمندان مازندرانی با استفاده از موج‌بافی و به‌وسیله پشم و دستگاه بافندگی محصولاتی مانند پتو، رختخواب، کرسی، سجاده و پشتی می‌بافند. این هنر ارزشمند در کجور مازندران رواج دارد.

• لاک تراشی

لاک تراشی یا چو تراشی که به مازندرانی به معنای تراشیدن چوب درخت است به معنای تراشکاری و شکل دادن چوب است و از صنایع دستی و محبوب شمال ایران به حساب می‌آید. این هنر بیش از ۱۰۰۰۰ سال قدمت دارد و جزئی از فرهنگ شمالی‌های ایران است. امکان ندارد به یک خانهٔ شمالی بروید و اثری از لاک تراشی نبینید. یکی از دلایل عجین شدن این هنر با مردم شمال وجود جنگل‌های انبوه است. این هنر با چوب سر و کار دارد و از آنجایی که شمال ایران پوشیده از درخت است، همیشه ماده اولیه برای این هنر فراهم است و بقیه آن به سلیقه و خلاقیت سازندگان بستگی دارد.

بطور کلی لاک تراشی یعنی ساخت مصنوعات چوبی با نقش‌های الهام گرفته از طبیعت. محصولاتی که ساخته هنر لاک‌تراشی است شامل ظروفی همچون کچه (قاشق چوبی)، جوله (وسیله‌ای شبیه پارچ چوبی)، برنج شور (کاسه‌ای گود و بزرگ)، قند چوله، کترا (کف گیر)، پلاکر، دونه پاج (دیس گرد چوبی برای تمیز کردن برنج)، کلز (ملاقه) و … هستند که بیشتر در طبخ، سرو غذا و تقریباً تمامی فعالیت‌های آشپزی کاربرد دارند.

• نمدمالی

از دیگر هنرهای قدیمی و محبوب شمال می‌توان به نمد مالی اشاره کرد که متاسفانه کم کم در شرف از بین رفتن است. محصولاتی مانند کلاه و کوله و فرش‌های نمدی با استفاده از این هنر ساخته می‌شوند. مواد مورد استفاده در نمد مالی الیاف پشمی و آب است. نکته قابل توجه این است نمد بافته نمی‌شود و فقط با فشاری که با دست یا پا روی ترکیب الیاف و آب می‌آورند تولید می‌شود. برای تهیه نمد، ابتدا نقش موردنظر را با پشم‌های رنگی روی یک پارچه کرباس طراحی می‌کنند. سپس پشم حلاجی شده را تمام سطح پارچه قرار می‌دهند و پارچه کرباس را می‌پیچند. با ریختن آب جوش بر آن و فشردن مداوم کار، نمد تولید می‌شود. نمد مالی کاری طاقت‌فرسا محسوب می‌شود.

به نظر شما کدام یک از سوغاتی‌های شمالی در این لیست جا مانده است، اگر موردی در این لیست جامانده است یا خاطره‌ای از سوغاتی‌های شمال زیبای ایران دارید در قسمت نظردهی بنویسید.