باغ محتشم رشت، قدیمی ترین پارک شهر رشت

کلان شهر رشت مرکز استان گیلان و یکی از زیباترین شهرهای ایران است. این شهر بزرگترین و پر جمعیت ترین شهر ایران در سواحل جنوبی دریای مازندران است که با خودِ دریا حدود ۲۵ کیلومتر فاصله دارد. اگر قصد سفر به رشت زیبا را دارید، یکی از مکان هایی که باید از آن دیدن کنید، باغ محتشم رشت است.

باغ محتشم رشت که به “پارک شهر” رشت نیز شهرت دارد، قدیمی ترین پارک موجود در این شهر زیباست. این پارک در خیابان حافظ در جنوب رشت و در مجاورت رودخانه زیبای گوهر رود واقع شده است. منطقه باغ محتشم، اصلی ترین پارک و تفرجگاه مردم رشت است که در دوران قاجاریه احداث گشته است. برای آشنایی بیشتر با قدیمی ترین پارک احداث شده در شهر رشت، با مجله گردشگری لیدوماتریپ همراه شوید.

باغ محتشم کجاست؟

باغ محتشم رشت که امروزه پارک شهر رشت نیز نامیده می‌شود، از جاهای دیدنی رشت و قدیمی‌ترین پارک این شهر به شمار می‌آید. این مجموعه دارای دو بخش مکانیزه و باغ است که در خیابان حافظ در جنوب رشت و در مجاورت گوهررود واقع شده است.

این پارک در گذشته هایی دور، وسعت بسیار زیادی داشت، به طوری که اگر بدون راهنما در آن پای می گذاشتید، در آن گم می شدید. رفته رفته با گسترش شهر رشت، لزوم خیابان کشی های جدید بیش از پیش احساس شد، به همین دلیل از وسعت این پارک هم کاسته شد. پس از انقلاب اسلامی ایران هم یک شهر بازی و بنای استانداری گیلان در این پارک احداث شد که منجر به کوچکتر شدن فضای داخلی پارک گردیده است.

تاریخچه باغ محتشم 

قدمت باغ محتشم که امروزه پارک اصلی شهر رشت محسوب می‌شود، به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می‌رسد. یکی از افراد ثروتمند ایران در دوران ناصرالدین شاه به نام اکبر خان بیگلربیگی که اجاره دار گمرکات شمال کشور بود، کمر به همت احداث این پارک بست. نهال های کوچک و نحیفی که در آن زمان به دستور اکبر خان کاشته شدند، امروزه درختان تنومندی هستند که مجموعه پارک شهر رشت را تشکیل می دهند. در همان زمان، درون این باغ زیبا را معبر کشی کردند و یک عمارت تابستانی باشکوه به نام عمارت کلاه فرنگی هم در مرکز آن احداث کردند. تمامی اقدامات صورت گرفته در این باغ، زیر نظر نظر شخص اکبر خان صورت گرفت.

این پارک پس از درگذشت اکبر خان، به تنها دختر او ارث رسید. او همسر پسرعموی خود، صادق خان اکبر محتشم الملک بود. از این تاریخ، این باغ به نام محتشم معروف شد. بعدها در دوره پهلوی، این پارک در ازای بدهی‌های مالیاتی به تصرف دولت درآمد و از آن تاریخ به‌عنوان پارک عمومی مورد استفاده اهالی شهر قرار گرفت.

عمارت کلاه فرنگی

در دوران قاجاریه، درون باغ محتشم را معبر کشی نمودند و عمارتی تابستانی و باشکوه به نام عمارت کلاه فرنگی در مرکز آن ساختند. این عمارت به صورت چند ضلعی و در چهار طبقه ساخته شده است. اما نکته جالب توجه اینجاست که بنا از بیرون سه طبقه به نظر می رسد. طبقات اول و دوم، هر کدام دو اتاق دارند. در طبقه بالایی اتاق هشت گوش بزرگی موجود است که هر سمت آن پنجره ای دارد، که رو به باغ گشوده می شود. نوردهی و تهویه مناسب هوا در فصل های گرم سال از طریق همین پنجره ها انجام می شد.

در گذشته های دور این عمارت در محلات کم تردد رشت ساخته می شود. از همین رو محل سکونت تابستانی فرمانداران و حکام شهر محسوب می شده است. اما بعدا از آن به عنوان خانه شطرنج شهر و رستوران پارک استفاده می کردند. در حال حاضر نیز میراث فرهنگی گیلان این کوشک را به مرکز آموزش هنرهای سنتی کل سطوح استان تبدیل کرده است. این عمارت در سال ۷۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

زمانی که ساخت عمارت را به پایان رساندند، در کنار آن یخچال طبیعی ای حفر کردند که دیواره های کوتاه و درختان آن محدوده، موقعیت آن را مشخص می نمودند. در نتیجه رشد جمعیت و تکنولوژی، همچنین پر هزینه بودن نگهداری از آن و تاسیس کارخانه ها یخ سازی، این یخچال از بین رفت.

معماری عمارت کلاه فرنگی

عمارت های کلاه فرنگی گونه ای از کوشک محسوب می شوند که در معماری دوره قاجار، در ایران رواج پیدا کردند. البته این به این منظور نیست که اینگونه بنا ها محدود به دوره قاجار بوده اند، بلکه سابقه تاریخی آنها بیشتر  از این زمان است، اما بیشترین کلاه فرنگی موجود در ایران یادگار دوران قاجار است. کلاه فرنگی ها عموما ساختمان های تزئینی شاهانه ای هستند که در وسط باغ ها بنا می شوند. سبک معماری آنها تلفیقی از معماری اروپا و ایران بوده است. دلیل معروف شدن این عمارت ها به کلاه فرنگی، به خاطر شباهت طبقه بالایی بنا به کلاه سیلندری یا فرنگی، بوده است.  سبک جدید کلاه فرنگی ها نیز دکه ها و کیوسک ها واقع در میادین می باشد.

مصالح عمده ای که در این بنا به کار رفته اند، آجر و چوب می باشند. سقف این عمارت کلاه فرنگی خرپشته ای می باشد و یک لایه از سفال خمره ای روی آن را می پوشاند. این سفال ها برای عایق بندی گرمایی و سرمایی ساختمان استفاده شده اند. دور تا دور طبقه اول بنا بالکن های بسیار زیبایی دارد. ۶۸ ستون، بالکن بام ساختمان را مهار نموده است. تزئینات بنا نیز بسیار جالب توجه است. سرشیرهای چوبی که در عمارت به کار رفته است، به صورت دو پوش می باشد و طول آن را بلند گرفته اند تا از ریزش برف و باران به داخل ساختمان جلوگیری کنند.  علاوه بر سر شیرها، اشک های موجود در پیشانی بنا و نرده های زیبای بالکن عمارت همگی از جلوه های این بنا در دل پارک هستند.

امکانات باغ محتشم

در باغ محتشم رشت تمامی امکاناتی را که لازم است یک پارک بزرگ داشته باشد، می توانید مشاهده کنید. این باغ، پارک اصلی شهر رشت است، بنابراین نباید نگرانی در زمینه وجود امکانات و تسهیلات در آن داشته باشید. زمین ورزشی، زمین بازی کودکان، وسایل ورزش همگانی، نمازخانه، میزهای تنیس، دیواره سنگ نوردی، سرویس بهداشتی و نیمکت های استراحت از جمله امکانات این باغ زیباست.

هزینه و زمان بازدید از باغ محتشم

بازدید از این مجموعه رایگان بوده و شما همه روزه می‌توانید به آنجا بروید و از امکانات موجود در باغ استفاده کنید. بازدید از کل مجموعه حدودا یک تا دو ساعت طول می‌کشد. اما پیشنهاد ما به شما این است که زمان بیشتر بگذارید و جای جای مجموعه را از نظر بگذرانید.

بهترین زمان برای بازدید از باغ محتشم

این پارک درون شهر رشت قرار دارد. بنابراین، بازدید از آن در تمامی فصول سال امکان پذیر است و در هر فصل زیبایی‌های خاص خود را دارد. اما با توجه به پر بارش بودن شهر رشت در فصول سرد سال، توصیه می شود که قبل از رفتن به سمت باغ محتشم، وضع هوای این شهر را چک کنید تا گرفتار باران شدید نشوید.

نحوه دسترسی به باغ محتشم

برای دسترسی به این باغ می توان از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی استفاده کرد. همچنین با خودروی شخصی نیز می توانید خود را به این مجموعه در خیابان حافظ رسانده و از تماشای زیبایی های آن لذت ببرید.

جاهای دیدنی اطراف باغ محتشم

بعد از یک گشت و گذار حسابی در باغ محتشم رشت حالا وقت آن است که سری هم به دیگر جاهای دیدنی رشت بزنید که در حوالی باغ محتشم هستند. اول از همه به سراغ گوهر رود بروید که در مجاورت باغ قرار گرفته است. بازار رشت در ۱.۴ کیلومتری، مسجد صفی در ۱.۹ کیلومتری، کتابخانه ملی رشت در ۱.۹ کیلومتری، حمام حاجی در ۱.۴ کیلومتری، خانه میرزا کوچک خان جنگلی در ۲.۵ کیلومتری و بقعه دانای علی در ۲.۸ کیلومتری از جمله نزدیک ترین جاهای دیدنی رشت به باغ محتشم هستند که می توانید در مسیرتان از آن‌ها هم دیدن کنید.

رستوران های اطراف باغ محتشم

اگر در حین گشت و گذار احساس گرسنگی کردید اصلا نگران نباشید. شما می توانید به راحتی خودتان را به رستوران آش مادربزرگ در ۹۰۰ متری باغ محتشم برسانید و دلی از عزا و غذا در آوردید. به جز این رستوران بلوطی در ۱.۳ کیلومتری، رستوران ایتالیایی ناپولی در ۱.۵ کیلومتری، رستوران ایتالیایی پاستا در ۱.۵ کیلومتری و کباب سرای امیران در ۲ کیلومتری باغ محتشم، از زدیک ترین رستوران های رشت به باغ محتشم هستند که برای صرف غذا می‌توانید به آنجا بروید.

اقامت در نزدیکی باغ محتشم

اگر برای دیدن جاذبه‌های رشت راهی سفر به این شهر شدید بهتر است اقامتگاهی در داخل شهر برای خودتان در نظر بگیرید. برای اقامت در نزدیکی باغ محتشم هم دغدغه نداشته باشید. هتل بزرگ کادوس تنها ۸۰۰ متر با باغ متشم فاصله دارد. به جز این هتل اردیبهشت در ۱.۳ کیلومتری، هتل شبستان در ۲.۷ کیلومتری، هتل پردیس در ۱.۶ کیلومتری، هتل پارک در ۱.۷ کیلومتری و هتل پامچال در ۲ کیلومتری هم از دیگر هتل های رشت نزدیک به باغ محتشم هستند.

اگر هم تمایلی به اقامت در هتل ندارید اقامتگاه بوم گردی وارش که در ۳۰۰ متری باغ محتشم واقع شده، می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.

در هر صورت برای اجاره هرنوع اقامتگاه حتی و ویلا و سوئیت و آپارتمان مبله، پیشنهاد ما به شما این است که سری به صفحه رزرو اقامتگاه در رشت بزنید.